Van Kalesi, Urartu Krallığı tarafından kütle halindeki taştan yaptırılan ve Urartu başşehri Tuşba'yı kuş bakışı gören bir istihkam yapıdır. Van Gölü kıyısında olup, Van şehrine 5 km uzaklıkta bulunan bu kale sarp bir kayalık üzerine inşa edilmiştir. Yapı 1800 m uzunluğunda, 120 m genişliğinde ve 80 m yüksekliğindedir. Kale MÖ 9. yüzyılda Lutipri'nin oğlu Sarduri tarafından MÖ 840-MÖ 825 tarihleri arasında kurulmuştur.
Çok sayıdaki bu tür istihkamlara şimdiki Ermenistan, Türkiye ve İran'da rastlanır. Genellikle bu tür yapılar yeryüzüne çıkmış kayalarda ve yamaçların içinde yapılır. Bu tür kaleler genellikle yabancı ordulara karşı koymak için değil, bölge kontrolü için kullanılır. Van şehri eteklerindeki bu yapının harabeleri onun duvarlarının Orta Çağ'da yapıldığını destekler. Ayrıca bu kalenin, o zamanlarda yaşayan dev insanlar tarafından yapıldığına dair söylentiler vardır. Çünkü Van Kalesi'nin o zamanın şartlarıyla yapılmasının olanaksız olduğu düşünülmektedir.
VAN KALESİ ÖZELLİKLERİ
- Van ovasındaki kaya kütlesi üzerine inşa edilmiş bir kaledir.
- Güneyden bakılınca sarp ve dik bir özelliği bulunur.
- Van kalesine Kuzey'den bakılınca topografik özelliklere rastlamak mümkündür.
- Van kalesi 1800 metre uzunluğa sahiptir.
- Kale'de Perslere ait olan yazıtlar yer almaktadır.
- Askeri amaçlı olarak kullanılan askeri kerpiçler bulunur.
- Kesme taş malzemesi ile yapılan kale burçları da barındırır.
- Kaleye ulaşabilmek için tırmanma merdivenleri bulunmaktadır.
Van Kalesi'nin Gizemli Sırrı
Van Kalesi'yle ilgili en büyük gizemlerden biri, kalenin içinde ve çevresinde yer aldığı düşünülen yer altı geçitleri ve tünellerdir. Bu tüneller, hem kalenin savunmasını güçlendirmek hem de kalede yaşayanların olası bir kuşatma sırasında kaçışını sağlamak amacıyla inşa edilmiştir. Ancak, bu tünellerin tam uzunluğu, nereye kadar uzandığı ve hangi amaçlarla kullanıldığı tam olarak bilinmemektedir. Tünellerle ilgili araştırmalar hala devam etmekte olup, birçok bölümünün kapalı veya keşfedilmemiş olduğu düşünülmektedir.
Urartu Yazıtları ve Sırlar
Van Kalesi'nde bulunan Urartu yazıtları da kalenin gizemli yanlarından biridir. Kalenin kaya yüzeylerine kazınmış bu yazıtlar, Urartu Krallığı'nın tarihine ve krallıkta hüküm süren kralların hayatına dair önemli bilgiler sunar. Bu yazıtlar arasında, Tanrı Haldi'ye adanan dualar, savaş zaferleri ve kralların başarıları hakkında bilgiler yer alır. Ancak, bazı yazıtların hala tam olarak çözülemediği ve Urartu dilinin gizemlerinin tamamen anlaşılamadığı bilinir.
Kutsal Tapınak ve Sırlar
Kalenin en yüksek noktasında yer alan tapınak, Urartu döneminde kutsal bir alan olarak kabul edilmiştir. Bu tapınak, Tanrı Haldi'ye adanmıştır ve burada yapılan dini ritüeller, krallığın en önemli törenleri arasında yer almıştır. Tapınağın içinde yer aldığı düşünülen ve henüz keşfedilmemiş olan odalar veya hazineler de kalenin gizemli sırları arasında yer alır.
Van Kalesi'nin Laneti Efsanesi
Van Kalesi'yle ilgili bir diğer gizemli unsur ise, halk arasında anlatılan bir lanet efsanesidir. Bu efsaneye göre, kaleyi ele geçirmeye çalışan düşman komutanları, kalenin koruyucu ruhları tarafından lanetlenmiş ve başarısız olmuştur. Efsaneye göre, kalenin ruhları hala orada dolanmakta ve kalenin sırlarını korumaktadır.