2022 yılında 0,697 olan beşeri sermaye endeksi, 2023 yılında %1,8’lik düşüşle 0,663’e geriledi. Beşeri sermaye endeksi; hayatta kalma, sağlık ve eğitim bileşenlerinden oluşuyor. Van, bu üç alanda da belirgin değişimler yaşadı.
Van’a hayatta kalma endeksi, %0,1 düşüşle 0,986’dan 0,985’e gerilerken, sağlık endeksi, %0,2’lik artışla 0,964’ten 0,966’ya yükselerek olumlu bir tablo çizdi. Eğitim endeksi ise %1,8 oranında azalarak 0,725’ten 0,697’ye düştü. Bu oran, özellikle eğitimdeki durumu iyileştirme gerekliliğini ortaya koyuyor.
VAN, TÜRKİYE ORTALAMASININ GERİSİNDE KALDI
Türkiye genelinde beşeri sermaye endeksi 2022’de 0,696 iken 2023’te %0,9’luk düşüşle 0,690 olarak gerçekleşti. Van’ın 2023 endeks değeri olan 0,663, ülke ortalamasının da altında kaldı. Bu durum, kentin sosyo-ekonomik gelişmişlik açısından dezavantajlı konumunu sürdürdüğüne işaret ediyor.
AVRUPA İLE ARADAKİ FARK DERİNLEŞİYOR
Avrupa Birliği ülkelerinde ortalama beşeri sermaye endeksi 2020 verilerine göre 0,730 seviyesinde. Finlandiya (0,796), İsveç (0,795) ve İrlanda (0,793) gibi ülkeler üst sıralarda yer alırken, Van’ın endeks değeri olan 0,663 bu seviyenin oldukça altında kalıyor.
EĞİTİMDE GERİ GİDİŞ ALARM VERİYOR
Van özelinde en dikkat çekici nokta, eğitim endeksindeki düşüş oldu. 2022’de 0,725 olan eğitim endeksi, 2023’te 0,697’ye düştü. Bu oran, özellikle genç nüfusun eğitimle kazanılması gereken yetkinlikleri edinmede zorluklar yaşadığını ortaya koyuyor.
Uzmanlar, Van’da beşeri sermaye endeksindeki düşüşün uzun vadede bölgenin sosyo-ekonomik kalkınmasını olumsuz etkileyebileceği uyarısında bulundu. Özellikle eğitim alanında yapılacak yatırımların, diğer alanlarda da gelişimi tetikleyeceği vurgulandı.