Genellikle beslenme alışkanlıkları, sindirim sorunları ya da hava yutma gibi etkenlerden kaynaklanır. Bazen de altta yatan ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir.
GAZ SIKIŞMASININ NEDENLERİ
Gaz sıkışmasının farklı nedenleri olabilir. İşte en yaygın sebepler:
● Sindirim Sorunları
Sindirim sistemi yiyecekleri tam olarak parçalayamadığında, bağırsaklarda gaz birikir ve bu da ağrıya neden olabilir.
● Hava Yutma
Hızlı yemek yemek, sakız çiğnemek, sigara içmek veya konuşarak yemek sırasında fazla hava yutmak gaz oluşumunu artırır.
● Gaz Yapan Gıdalar
Baklagiller (fasulye, mercimek), lahana, brokoli gibi sebzeler ve karbonatlı içecekler fazla tüketildiğinde gaz sıkışmasına yol açabilir.
● Laktoz İntoleransı
Süt ve süt ürünlerinde bulunan laktozun sindirilememesi durumunda şişkinlik, gaz ve karın ağrısı görülür.
● İrritabl Bağırsak Sendromu (IBS)
Karın ağrısı, gaz, şişkinlik, ishal ya da kabızlık ile seyreden bu rahatsızlıkta bağırsak hareketleri düzensizleşir.
● Besin İntoleransları
Bazı besinlere karşı sindirim zorluğu yaşayan kişilerde, tüketim sonrası gaz ve şişkinlik sıkça görülür.
GAZ SIKIŞMASI VÜCUTTA NERELERDE HİSSEDİLİR?
Gaz sıkışması en sık karın bölgesinde hissedilse de, etkileri farklı bölgelerde de görülebilir:
Karın: Keskin, baskı tarzında ağrılar olabilir.
Göğüs: Sol kolonda biriken gaz göğüs ağrısı gibi hissedilebilir.
Sağ Alt Karın: Apandisit ağrısıyla karışabilecek derecede sancı olabilir.
Sırt: Üst veya alt sırt bölgesinde baskı hissi şeklinde kendini gösterebilir.
GAZ SIKIŞMASI EN HIZLI NASIL GEÇER?
Gaz sıkışmasını hafifletmek için aşağıdaki yöntemleri deneyebilirsiniz:
Bitki çayları: Nane, zencefil, rezene ve papatya çayları sindirimi rahatlatır.
Karın masajı: Dairesel hareketlerle yapılan masaj gazın hareketini kolaylaştırır.
Sıcak uygulama: Karın bölgesine sıcak su torbası koymak kasları gevşetip rahatlatır.
Yürüyüş: Hafif egzersizler bağırsak hareketlerini destekler.
Probiyotikler: Yoğurt, kefir ve turşu gibi gıdalar bağırsak florasını dengeler.
Bol su içmek: Sindirime yardımcı olur, kabızlığı önler.
Derin nefes: Diyaframdan alınan derin nefesler, karın bölgesini rahatlatabilir.
Yağlı ve gazlı yiyeceklerden kaçınmak: Sindirimi zor olan bu besinler gazı artırabilir.
GAZ SIKIŞMASI NE KADAR SÜRER?
Gaz sıkışması genellikle birkaç saat içinde geçer. Ancak altta yatan bir hastalık varsa bu durum günlerce hatta haftalarca sürebilir.
Eğer gazla birlikte şiddetli ağrı, dışkı değişikliği ya da ateş gibi başka belirtiler varsa mutlaka doktora başvurulmalıdır.
GAZ SIKIŞMASINA NEDEN OLAN HASTALIKLAR
Gaz sıkışması bazen daha ciddi sağlık sorunlarının belirtisi olabilir. Bu hastalıklar şunlardır:
Gıda intoleransları
İrritabl Bağırsak Sendromu (IBS)
Çölyak hastalığı
Ülseratif kolit, Crohn hastalığı
Kolon kanseri veya bağırsak tıkanıklığı
İnce bağırsakta bakteri çoğalması (SIBO)
Kronik kabızlık
GAZ SIKIŞMASI NASIL ÖNLENİR?
Gaz sıkışmasını önlemek için şu alışkanlıkları edinebilirsiniz:
Gaz yapan yiyecekleri (lahana, baklagiller, brokoli, karnabahar vb.) sınırlayın.
Laktoz intoleransınız varsa süt ürünlerinden kaçının ya da laktozsuz alternatiflere yönelin.
Hızlı yemekten, konuşarak yemek yemekten ve sakız çiğnemekten kaçının.
Yağlı ve kızartılmış gıdalardan uzak durun.
Gazlı içecekleri azaltın.
Lif tüketimini dengede tutun; aşırısı da gaz yapabilir.
Su tüketimini artırın.
GAZ SIKIŞMASININ TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Gaz sıkışmasının tedavisi, genellikle beslenme alışkanlıklarını ve yaşam tarzını değiştirmeyi içerir:
Laktozsuz ürünler tercih edilmelidir.
Gazlı içecekler kesilmeli, su tüketimi artırılmalıdır.
Lif alımı kontrollü yapılmalı; ani artışlardan kaçınılmalıdır.
Sindirim sistemi zorlanan gıdalar diyetten çıkarılmalı veya azaltılmalıdır.
BEBEKLERDE GAZ SIKIŞMASINA NE İYİ GELİR?
Bebeklerde gaz sancısı çok yaygındır ve şu yöntemlerle hafifletilebilir:
Bebeği çok acıkmadan besleyin.
Biberonla beslerken dik pozisyon sağlayın.
Besleme sonrası geğirmesini sağlayın.
Bebeği karnı üstü yatırarak karın kaslarının çalışması sağlanabilir.
Karnına dairesel masaj yapın.
Ilık banyo rahatlatıcı olabilir.
Doğal yağlarla (zeytinyağı, acı elma yağı) yapılan masaj gazı çıkarmaya yardımcı olur.