Böbreklerde kum oluşumu, idrarda biriken ve kristalleşen minerallerden (özellikle kalsiyum, oksalat, fosfat) kaynaklanır. Bu dengesizlik çeşitli faktörlere bağlı olarak gelişebilir:
Yetersiz su tüketimi: İdrarın yoğunlaşmasına ve kristallerin oluşmasına neden olur.
Fazla tuz, protein ve şeker tüketimi
Ailede böbrek taşı geçmişi
Uzun süreli bazı ilaçlar ve takviyeler: Özellikle D vitamini, C vitamini ve kalsiyum takviyeleri
Sindirim sistemi hastalıkları: Gut, Crohn hastalığı, ülseratif kolit gibi durumlar
Sık tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları
KUM DÖKME BELİRTİLERİ NELERDİR?
Kum dökme sırasında yaşanan belirtiler, taşların boyutuna ve idrar yolunda oluşturduğu etkiye göre değişir. En yaygın belirtiler şunlardır:
Bel, sırt, yan taraf veya kasıklarda ani ve şiddetli ağrı
İdrarda kan (pembe, kırmızı veya kahverengi renkli olabilir)
İdrar yaparken yanma ve ağrı
Sürekli idrara çıkma hissi
Bulanık, kötü kokulu idrar
Bulantı ve zaman zaman kusma
Az idrar yapma veya idrar yapamama
KUM DÖKMESİNE NE İYİ GELİR?
Küçük taşlar çoğunlukla kendiliğinden düşer ve medikal tedavi gerekmez. Ancak süreci kolaylaştırmak ve semptomları hafifletmek için şu önlemler alınabilir:
Yapılması Gerekenler:
Günde en az 2-3 litre su tüketin.
Taze limon suyu (sabah aç karnına ılık suyla) içmek sitrik asit sayesinde taşların parçalanmasına yardımcı olabilir.
Kalsiyumdan zengin, dengeli beslenin.
Bitkisel proteinleri (mercimek, nohut, fasulye) artırın.
Lifli gıdalar tüketin.
Balık tüketimini artırın (özellikle somon, sardalya, uskumru).
Kaçınılması Gerekenler:
Tuz, şeker ve gazlı içecekler
Aşırı hayvansal protein (kırmızı et, işlenmiş etler)
Oksalat içeriği yüksek gıdalar (ıspanak, pancar, domates, fındık, çay, çikolata)
Alkol ve yüksek doz C vitamini takviyeleri
KUM DÖKME NE KADAR SÜRER?
Küçük kristaller birkaç gün içinde idrarla atılabilir. Ancak bu süre kişiden kişiye değişebilir. Daha büyük taşlarda bu süreç daha uzun sürebilir ve bazen tıbbi müdahale gerekebilir.
KUM EN HIZLI NASIL DÖKÜLÜR?
Bol su içmek, süreci hızlandırmanın en etkili yoludur.
Limonlu su, idrardaki sitrat seviyesini artırarak taşların çözülmesine yardımcı olur.
Hareket etmek (yürüyüş gibi), taşların düşmesine katkı sağlar.
Sıcak su torbası veya ılık duş, ağrıyı azaltabilir.
KUM DÖKME NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Çoğu zaman tedaviye gerek kalmaz. Ancak taş düşmüyorsa veya ciddi ağrı ve komplikasyonlar gelişiyorsa şu tedaviler uygulanabilir:
Ağrı kesici ve spazm çözücüler
Ses dalgası ile taş kırma (ESWL): 5 mm’den büyük taşlarda tercih edilir.
Endoskopik taş kırma (URS): Daha ileri vakalarda kullanılır.
Cerrahi müdahale: Nadiren, taşın idrar yollarını tıkaması veya enfeksiyona yol açması durumunda gerekebilir.