Toplumun yaklaşık %5’i hayatının bir döneminde bu şikâyeti yaşar. Bazı vakalar geçici olabilirken, bazıları daha uzun sürebilir.
MAKAT KAŞINTISININ YAYGIN NEDENLERİ
1. Anal Bölge Sorunları
Hemoroid, anal fissür (çatlak), fistül ve apseler makat çevresinde tahrişe, kaşıntıya ve rahatsızlığa neden olabilir. Özellikle kabızlık ve uzun süreli ishal, bu tür sorunları tetikleyebilir.
2. Cilt Rahatsızlıkları
Egzama, sedef hastalığı veya kontakt dermatit gibi cilt hastalıkları anal bölgede kaşıntıya yol açabilir.
3. Enfeksiyonlar
Mantar (kandidiyazis) ve bakteriyel enfeksiyonlar
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar (HPV, herpes, bel soğukluğu)
Parazitler (özellikle çocuklarda görülen kıl kurdu)
4. Hijyen Sorunları
Yetersiz temizlik: Dışkılama sonrası bölgenin iyi temizlenmemesi tahrişe yol açar.
Aşırı temizlik: Sabun, parfümlü mendil ya da antiseptik ürünlerle sık yıkamak cildi kurutarak tahriş edebilir.
5. Beslenme Alışkanlıkları
Kafein, alkol, baharatlı yiyecekler, çikolata, turunçgiller, domates ve süt ürünleri bazı kişilerde kaşıntıya sebep olabilir.
6. İç Çamaşırı ve Giysi Seçimi
Sentetik kumaşlar nemi hapsedebilir. Dar kıyafetler de ciltte sürtünmeye neden olabilir. Pamuklu, bol iç çamaşırı tercih edilmelidir.
7. Antibiyotik Kullanımı
Geniş spektrumlu antibiyotikler bağırsak florasını bozarak kaşıntıya neden olabilir.
8. Diğer Sağlık Sorunları
Diyabet, böbrek yetmezliği, karaciğer hastalıkları, hipertiroidi, lösemi, anemi ve yüksek stres düzeyi makat kaşıntısını tetikleyebilir.
MAKAT KAŞINTISI EVDE NASIL GEÇER?
Evde uygulanabilecek bazı basit yöntemlerle kaşıntıyı hafifletmek mümkündür:
Hijyen kurallarına dikkat edin: Her dışkılama sonrası bölgeyi yumuşak ve kokusuz tuvalet kâğıdıyla nazikçe temizleyin. Islak mendil kullanacaksanız, alkol ve parfüm içermemesine dikkat edin. Sadece suyla temizleyip bölgeyi tamamen kurulayın.
Sabun kullanmayın: Özellikle antiseptik veya parfümlü sabunlar cildi tahriş edebilir. Temizlikte sadece su yeterlidir.
Nemden koruyun: İnce bir tabaka çinko oksit merhem (pişik kremi) ya da vazelin uygulamak koruyucu bir bariyer oluşturur.
Hidrokortizon kremi kullanın: Günde 2-3 kez %1 oranında hidrokortizon içeren krem, kaşıntı ve iltihabı azaltabilir. Ancak bu tür kremleri 1-2 haftadan uzun kullanmamak gerekir.
Pamuklu ve bol iç çamaşırı giyin.
Beslenmenize dikkat edin: Kaşıntıyı artıran yiyecek ve içeceklerden (kafein, baharat, çikolata, turunçgiller vb.) uzak durun.
Probiyotik besinler tüketin: Yoğurt gibi probiyotikler, özellikle antibiyotik sonrası bağırsak florasını düzenlemeye yardımcı olabilir.
Kaşımamaya özen gösterin: Kaşımak anlık rahatlama sağlasa da cildin daha fazla tahriş olmasına ve kaşıntının uzamasına yol açar.
NE ZAMAN DOKTORA BAŞVURMALI?
Aşağıdaki durumlarda mutlaka bir sağlık profesyoneline başvurmalısınız:
Kaşıntı uzun süredir geçmiyorsa
Dışkıda kan varsa
Ağrı, akıntı veya şişlik eşlik ediyorsa
Reçetesiz ilaçlara rağmen şikayetleriniz azalmıyorsa
