Majör depresyon, yalnızca moral bozukluğu ya da geçici bir üzüntü hali değildir. Kişinin günlük işlevselliğini bozması, sosyal, mesleki ve kişisel ilişkilerini etkilemesi durumunda mutlaka ciddiye alınmalıdır.
MAJÖR DEPRESYONUN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Depresyon belirtileri kişiden kişiye değişebilir, ancak genellikle aşağıdaki semptomlar görülür:
- Sürekli üzgün, boşlukta ya da umutsuz hissetmek
- Önceden keyif alınan aktivitelerden zevk alamama
- Enerji kaybı, halsizlik ve bitkinlik
- Uykusuzluk ya da aşırı uyuma
- İştah değişiklikleri, ani kilo alımı ya da kaybı
- Hareketlerde yavaşlama veya huzursuzluk
- Konsantrasyon zorluğu, karar vermekte güçlük
- Kendini değersiz, yetersiz veya suçlu hissetme
- Ölüm düşünceleri, intihar planları ya da girişimleri
Çocuklarda ve ergenlerde sinirlilik daha ön planda olabilir. Şiddetli depresyon durumlarında sanrılar (gerçek dışı düşünceler) ya da halüsinasyonlar (gerçek dışı algılar) gibi psikotik belirtiler de görülebilir.
MAJÖR DEPRESYON ATAĞI NE KADAR SÜRER?
Majör depresyon atağı tedavi edilmezse haftalar, aylar hatta yıllar sürebilir. Ancak uygun tedavi ile bu süre önemli ölçüde kısaltılabilir. Ayrıca tedavi, depresyonun tekrar etmesini önleme açısından da büyük önem taşır.
MAJÖR DEPRESYONUN ALT TÜRLERİ
Majör depresyon farklı biçimlerde ortaya çıkabilir. Bunlar arasında:
- Mevsimsel depresyon: Genellikle sonbahar ve kış aylarında görülür.
- Doğum öncesi veya sonrası depresyon: Hamilelik sırasında ya da doğumdan sonra ortaya çıkabilir.
- Atipik depresyon: Uyku artışı, iştah artışı gibi farklı belirtilerle seyreder.
EŞLİK EDEN DİĞER RUHSAL BOZUKLUKLAR
Majör depresyon yaşayan bireylerde aşağıdaki ruhsal durumlar da sık görülür:
- Madde kullanım bozuklukları
- Panik ataklar
- Sosyal kaygı bozukluğu
- Obsesif kompulsif bozukluk (OKB)
MAJÖR DEPRESYON TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Depresyon ciddi bir rahatsızlık olmasına rağmen, etkili bir şekilde tedavi edilebilir. Tedavi planı, belirtilerin şiddetine ve bireysel ihtiyaçlara göre belirlenir. En yaygın yöntemler:
1. İlaç Tedavisi
Antidepresan ilaçlar, beynin kimyasal dengesini düzenleyerek belirtileri hafifletir. En sık kullanılan gruplar:
- SSRI (Seçici Serotonin Geri Alım İnhibitörleri)
- SNRI (Serotonin ve Norepinefrin Geri Alım İnhibitörleri)
İlacın etkili olmaya başlaması genellikle 4–6 hafta sürer. Uygun doz ve ilaç tipi için doktor takibi önemlidir. İlacı doktor önerisi olmadan bırakmak tehlikelidir.
2. Psikoterapi (Konuşma Terapisi)
- Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): Olumsuz düşünce kalıplarını tanıyıp değiştirmeyi amaçlar.
- Psikodinamik Terapi: Duyguların ve davranışların altında yatan sebeplerin keşfini destekler.
- Grup Terapisi: Benzer sorunları yaşayan bireylerle duygusal paylaşımı sağlar.
3. Diğer Tedavi Yöntemleri
- Elektrokonvülsif Terapi (EKT): Dirençli ve ağır depresyon vakalarında kullanılır.
- Transkranial Manyetik Uyarım (TMS): İlaçlara yanıt vermeyen bireylerde uygulanabilir.
MAJÖR DEPRESYONA NE İYİ GELİR?
Günlük yaşamda yapılabilecek bazı değişiklikler de tedaviye destek olur:
- Hayatı sadeleştirin: Sizi zorlamayacak hedefler belirleyin.
- İzolasyondan kaçının: Sosyal bağlantılarınızı koruyun.
- Stres yönetimi: Yoga, meditasyon ya da nefes egzersizleri deneyin.
- Günlük planlama: Küçük görevleri not edin, sorumluluklarınızı bölün.
- Duygularınızı yazın: Günlük tutmak farkındalık sağlar.
- Fiziksel aktivite: Düzenli yürüyüş ya da hafif egzersiz, ruh halini iyileştirir.
- Önemli kararları erteleyin: Depresyon dönemlerinde büyük kararlar almayın.
EN AĞIR DEPRESYON TÜRÜ NEDİR?
Majör depresyon, depresyonun en ağır türüdür. Tedavi edilmediğinde yaşam kalitesini ciddi şekilde düşürebilir ve intihar riskini artırabilir. Bu nedenle erken tanı ve müdahale büyük önem taşır.
