Parmak kemikleri (falankslar), direkt darbe, burkulma ya da ezilme sonucu kolayca kırılabilir. Kırık küçük bir çatlak olabileceği gibi, kemiğin tamamen parçalanması da söz konusu olabilir.
PARMAK KIRIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Kırık bir parmak genellikle aşağıdaki semptomlarla kendini belli eder:
Şiddetli ağrı: Özellikle hareketle artar, kemiğe bastığınızda daha da belirginleşir.
Şişlik: Yaralanan parmakta ve çevresinde belirgin ödem olabilir.
Morarma: Kırık bölgedeki damar hasarına bağlı olarak parmak mor, siyah veya maviye dönebilir.
Deformite: Parmağın eğri görünmesi, şekil bozukluğu veya anormal hizalanma.
Uyuşma veya karıncalanma: Sinirlerin etkilenmesi durumunda gelişebilir.
EL VE AYAK PARMAK KIRIĞI BELİRTİLERİ FARKLI MI?
El Parmak Kırığında:
Parmağı hareket ettirmekte zorluk
Ağrılı şişlik ve morluk
Parmağın bükülmesinde zorlanma veya kısıtlılık
Şekil bozukluğu
Ayak Parmak Kırığında:
Ayak parmağında aniden başlayan yoğun ağrı
Şişlik ve ciltte renk değişimi (morarma, siyahlaşma)
Üzerine basmakta zorluk
Parmakta uyuşma veya form bozukluğu
KIRIK PARMAK KENDİLİĞİNDEN İYİLEŞİR Mİ?
Bazı kişiler, parmak kırığının zamanla kendiliğinden iyileşeceğini düşünerek doktora başvurmaz. Ancak bu oldukça risklidir. Tedavi edilmeyen bir kırık, sinir hasarı, kalıcı deformite, hareket kısıtlılığı, kronik ağrı gibi ciddi sorunlara yol açabilir.
Yaralanma sonrasında sadece buz koymak ya da geçici bir atel takmak yeterli değildir. Mutlaka bir ortopedi uzmanı tarafından değerlendirilmesi gerekir.
PARMAK KIRIĞI HAREKET EDER Mİ?
Bazı kırıklarda parmak hala hareket ettirilebilir, hatta hafif ağrı dışında belirgin bir belirti olmayabilir. Bu nedenle, hareket edebiliyor olmanız kırık olmadığı anlamına gelmez. Ancak çoğu zaman, kırık parmakta hareket denemeleri şiddetli ağrıya yol açar ve kısa sürede şişlik ile birlikte morarma ortaya çıkar.
PARMAK KIRIĞI KAÇ GÜNDE İYİLEŞİR?
İyileşme süresi, kırığın tipine ve uygulanan tedaviye göre değişebilir:
Basit kırıklar: 4 ila 6 hafta içinde kaynar.
Daha ciddi, parçalı veya cerrahi müdahale gerektiren kırıklar: 8 ila 12 hafta sürebilir.
Tam fonksiyonel iyileşme: Yaklaşık 3-4 ayı bulabilir.
Sigara kullananlar ve diyabet hastalarında iyileşme süresi daha uzun olabilir.
PARMAK KIRIĞINDA ŞİŞLİK NE KADAR SÜRER?
Kırık iyileşmeye başlasa bile, şişlik ve hassasiyet birkaç hafta daha devam edebilir. Genellikle ilk 2-4 hafta içerisinde şişlik azalır, ancak bazı kişilerde bu süre daha da uzayabilir.
PARMAK KIRIĞI TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Tedavi yöntemi, kırığın yerine ve ciddiyetine göre değişir:
Atel veya alçı: Parmak stabil hale getirilir ve hareketsiz bırakılır.
Cerrahi müdahale: Kırık yerinden oynamışsa veya kemik parçaları kaymışsa, vida, plaka veya tel yerleştirilerek kemiklerin düzgün kaynaması sağlanır.
Tedavi süresince:
Yaralı parmak dinlendirilmelidir.
Gerektiğinde buz uygulaması ve yüksekte tutma önerilir.
Doktorun önerdiği fizik tedavi egzersizleri, hareket kabiliyetini yeniden kazanmak için önemlidir.
Parmak kırığı genellikle hafife alınmamalı ve profesyonel bir muayene ile tanı konulmalıdır. Tedavi edilmeyen parmak kırıkları kalıcı fonksiyon kayıplarına ve el kullanımında zorluklara neden olabilir. Doğru tedavi ve istirahatle, çoğu parmak kırığı başarılı şekilde iyileşir.
