Anayasa Mahkemesi (AYM), Karayolları Trafik Kanunu’nda yer alan ve kamuoyunda büyük tartışmalara neden olan "yetkisiz çakar kullanımı" cezalarına ilişkin devrim niteliğinde bir karara imza attı. Tokat 2. Sulh Ceza Hakimliği'nin başvurusu üzerine dosyayı inceleyen yüksek mahkeme, araç sahibi ile sürücü arasındaki sorumluluk sınırlarını netleştirdi.
TOKAT’TAN GELEN İTİRAZ İPTAL GETİRDİ
Süreç, Tokat 2. Sulh Ceza Hakimliği’nin, Karayolları Trafik Kanunu’nun 26. maddesindeki düzenlemeyi Anayasa’ya aykırı bularak yüksek mahkemeye taşımasıyla başladı. Düzenleme, araçtaki yetkisiz ışıklı ve sesli uyarı cihazları (çakar) veya kurallara aykırı plaka, sembol ve yazılar nedeniyle hem sürücüye hem de araç sahibine ceza kesilmesini öngörüyordu.
"ARAÇ SAHİBİ OLMAK SUÇ DEĞİLDİR"
Anayasa Mahkemesi, iptal kararının gerekçesinde Anayasa'nın 2. maddesindeki "hukuk devleti" ve 38. maddesindeki "ceza sorumluluğunun şahsiliği" ilkesine dikkat çekti. Mahkeme, bir kişiye ceza verilebilmesi için suç teşkil eden eylemin bizzat o kişi tarafından işlendiğinin kanıtlanması gerektiğini hatırlattı. Araç sahibinin, aracını kullanan kişinin ne zaman ve nerede çakar kullanacağını önceden bilmesinin veya engellemesinin her zaman mümkün olmadığı vurgulandı.
ÇAKAR CEZALARI ŞİMDİ NE OLACAK?
Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren bu karar sonrasında;
Sürücüler İçin Değişiklik Yok: Aracı kullanırken yetkisiz çakar açan veya kurallara aykırı donanım kullanan sürücülere idari para cezası uygulanmaya devam edilecek.
Araç Sahipleri Korunacak: Eğer araç sahibi, kural ihlali yapıldığı sırada direksiyonda değilse ve olaydan haberi yoksa, plakasına otomatik olarak ceza gönderilemeyecek.
Bu karar, özellikle şirket araçları veya kiralık araçlarda yaşanan "sahibine ceza gitmesi" mağduriyetlerini sona erdirmesi açısından büyük önem taşıyor.
