Tedbir kararı kamuya açık bir oturumda Divan Başkanı Yargıç Joan Donoghue tarafından okunuyor.
Uluslararası Adalet Divanı'nın kararından öne çıkanlar şu şekilde:
Gazze'de yaşanan insani trajedinin son derece farkındayız ve can kayıplarından derin endişe duyuyoruz.
Adalet Divanı'ndan işgalci rejime ret
İsrail, soykırımın yaşandığını yalanlamaktadır, soykırım suçlamalarını reddetmiştir, hukuksal temelden yoksun olduğunu ifade etmiştir.
Mahkeme, İsrail'in dosyanın reddi talebini reddetti.
Mahkemenin görüşüne göre, Güney Afrika'nın iddialarının bir kısmı sözleşmenin maddelerinin bir kısmı içine girebilir. Tüm taraflar sözleşme yükümlülüklerini yerine getirmelidir.
Güney Afrika'nın İsrail'e ilişkin başvurusu uygundur. Güney Afrika'nın ortaya koymuş olduğu iddiaların makul olup olmadığı değerlendirilecek. Taleplerin mantıklı olup olmadığı konusunda henüz karar verilmemiştir.
Sözleşmeye göre soykırıma iştirak etmek ve cesaretlendermek de soykırım suçları arasında sayılmaktadır.
Soykırım sözleşmesiyle korunan insanların korunması için tüm ülkeler adım atabilir. Filistinlilere baktığımız zaman soykırım sözleşmesinin 2. maddesi uyarınca koruma altında olması gereken bir gruptur.
İsrail saldırıları, çok sayıda insanın ölmesine, sivil alt yapının zarar görmesine, insanların yerinden edilmesine neden olmuştur.
"Çocukların yaşadığı dram yürek parçalayıcı"
Gazze nüfusunun yüzde 93'ü kriz seviyesinde bir açlıkla karşı karşıyadır. Gazze'deki çocuklar ciddi travmalarla kraşı karşıya, 1,4 milyon insan sığınaklarda yaşamaktadır, hastalıklar yayılmaktadır. Bir neslin buna maruz kaldığı görülmektedir, pek çoğu annesiz ve babasız kalmıştır. Çocukların yaşadığı dram gerçekten yürek parçalayıcıdır.
Mahkemeye göre yaşananlar ve durum en azından Güney Afrika'nın taleplerinin bir kısmının haklı olduğuna karar verilmiştir.
Gazze halkının soykırımdan korunması konusunda da tedbir taleplerinin yerinde olduğu açıktır.
Mahkeme, Gazze’deki felaket boyutundaki insani durumun, tedbir kararı vermesini gerektirecek düzeyde “acil tehlike” teşkil ettiğine hükmetti. Ve telafisi mümkün olmayan sonuçların engellenmesini değerlendirdi. Nihayi karar verilmeden önce Güney Afrika’nın talepleri haklı bulunmuştur.
"İsrail, 1 ay içinde rapor sunmalı"
İsrail, gerekli önlemleri hemen alarak, insani ve temel hizmetlerin insanlara ulaşmasını sağlamalıdır.
İsrail, alınan tüm önlemlerle ilgili bir ay içinde mahkemeye rapor sunmalı. Bu rapor Güney Afrika'ya da iletilecektir. Mahkeme kararlarının bağlayıcılığı haizdir.
İhtiyati tedbir nedir?
Bunlar, sahadaki durumun daha da kötüleşmemesi için alınabilecek geçici kararlardır.
Çoğu uzman Güney Afrika’nın, ‘hiçbir şey yapılmazsa’ büyük hayati tehditler olacağını kabul ettirmeyi başardığını düşünüyor.
Bu davanın 11-12 Ocak’taki kısmında yapılmıştı. İşgal rejimi 12 Ocak’ta savunmasını yapmıştı.
Güney Afrika mahkemeden İşgal rejiminden Gazze’deki savaşı durdurması ve Gazze’ye insani yardım girişindeki sınırlamaları kaldırma emri iletmesini talep etmişti.
İşgal rejimi suçlamalara ne yanıt veriyor?
İşgal rejimi soykırım suçlamasını “çok ağır bir çarpıtma” olarak niteliyor, kendisini savunma hakkı olduğunu ve Filistinli sivilleri değil Hamas militanlarını hedef aldığını belirtiyor.
Karar nasıl olacak?
UAD ihtiyati tedbir kararı verebiliyor fakat bunlar, Güney Afrika’nın talep ettiği kararlardan farklı da olabilir.
Mahkeme İşgal rejimine uluslararası insan hakları hukukuna uyma, Gazze’ye gidecek bir araştırma heyetini kabul etme veya insani yardım üzerindeki kısıtlamaları kaldırma emri verebilir.
Mahkemenin kararlarının hukuki bağlayıcılığı var ve herhangi bir temyiz mekanizması bulunmuyor.
Öte yandan mahkeme, devletleri kararlarını uygulamaya zorlayamıyor.
UAD’de davalar yıllar sürebiliyor.
Bir ihtiyati tedbir kararı ayrıca işgal rejimi ve destekçilerine, eylemlerinin uluslararası incelemeye tabii olduğu mesajını verecektir.
Ayrıntılar geliyor...
