Uzmanlar, iklim değişikliği, kuraklık ve bilinçsiz su kullanımının Van Gölü’nün geleceğini ciddi şekilde tehdit ettiğine dikkat çekerek acil önlem çağrısında bulunuyor.
2018’DEN 2025’E VAN GÖLÜ KENARINDAKİ DRAM
Karasu, Bendimahi ve diğer besleyici akarsuların debilerinde yaşanan düşüşler nedeniyle göl çevresindeki sular geri çekildi. Fotoğraflarda, 7 yıl içinde gölün kıyı çizgisinin metrelerce gerilediği, eski su seviyelerinin yerini kumların yer aldığı net biçimde görülüyor. Tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlayan bölge halkı, yaşanan su kaybının doğayı ve geçim kaynaklarını tehdit ettiğini dile getiriyor.
İKLİM KRİZİ DERİNLEŞİYOR, SU KAYBI ARTIYOR
Van’da son 10 yılda yağışlarda %15’lik düşüş yaşanırken, buharlaşma oranı %20’den fazla arttı. Yıllık ortalama yağış 400 mm/m² iken, buharlaşma 1200 mm/m²’ye yükseldi. Bu dengesizlik, gölün su dengesinde ciddi bir açığa yol açıyor. Uzmanlar, Van’ın ikliminin giderek Akdeniz iklimine dönüştüğünü, bu durumun kuraklığı kalıcı hale getirebileceğini vurguluyor.
EKOSİSTEM VE İNSAN SAĞLIĞI İÇİN BÜYÜK TEHLİKE
Van Gölü, inci kefali gibi endemik ve nesli korunmaya çalışılan canlılara ev sahipliği yapıyor. Ancak çekilen sular, bu türlerin yaşam alanlarını daraltıyor ve ekolojik dengeyi bozuyor. Göl tabanından açığa çıkan tozlu alanların rüzgârla havaya karışması, solunum yolu hastalıklarında artış riskini beraberinde getiriyor. Ayrıca suyun çekilmesiyle ortaya çıkan atıklar ve kirlilik, ekolojik yıkımı hızlandırıyor.
BİLİNCİN ARTMASI VE İŞ BİRLİĞİ ŞART
Çevre bilimcileri, gölü kurtarmak için bilinçli su kullanımı, modern sulama teknikleri, yeraltı su kaynaklarının korunması ve bölgesel ağaçlandırma gibi sürdürülebilir adımların acilen hayata geçirilmesi gerektiğini vurguladı. Sivil toplum, yerel ve merkezi yönetimlerin ortak hareket etmesi, uluslararası desteklerin sağlanması gerektiği vurgulanıyor.
Uzmanlar, eğer hemen harekete geçilmezse Van Gölü’nde yaşanacak su kaybının geri dönüşü olmayan ekolojik felaketlere yol açacağı uyarısında bulunurken, Türkiye’nin en büyük sodalı gölü olan Van Gölü’nü sadece bölgenin değil, tüm ülkenin doğal mirası olarak korunmayı bekliyor.
2018-2025 arası Van Gölü’nün değişimini gösteren fotoğraflar, bu büyük çevresel krizin ne kadar acil olduğunu bizlere bir kez daha hatırlatıyor.
