Van, yıllık 3.068 saat güneşlenme süresi ve 1.635 kWh/m² ışınım değeri ile elektrik üretim verimliliği açısından Türkiye’de birinci sırada yer alıyor. Van, günde ortalama 7 saat 36 dakika güneş alması nedeniyle Türkiye’nin en fazla güneş gören illerinden biri olma özelliğini taşıyor.
Van’ın rakımı ve yıllık ortalama sıcaklığı, güneş panellerinin en yüksek verimlilikte çalışabileceği coğrafi koşulları sağlıyor. Güneşlenme şiddeti bakımından Van, Türkiye’de Anamur’dan sonra ikinci sırada bulunuyor. Bu özellikler, Van’ı güneş enerjisi yatırımları açısından stratejik bir merkez haline getiriyor.
GES YATIRIMLARI VE LİSANS KOTALARI
Türkiye genelinde 600 MW’lık lisanslı GES kotasının dağıtımında Van, iller arasında verilen en yüksek ikinci kota olan 77 MW ile özel sektörün dikkatini çekiyor. Van, hem güneş enerjisi üretim merkezi hem de bu alanda mal ve hizmet üreten, teknoloji geliştiren bir endüstri bölgesi konumuna gelmeyi bekliyor.
YATIRIMLARDA YAŞANAN ZORLUKLAR
Van’daki GES projeleri, çeşitli bürokratik ve teknik engellerle karşılaşıyor. Lisanssız elektrik üretimindeki mevzuat karmaşası, sık yaşanan yasal değişiklikler, bağlantı anlaşmalarının yatırıma dönüşmemesi ve hat/trafo kapasitelerinin dolu gösterilmesi gibi sorunlar yatırımcıları zorlayabiliyor.
Arazi sorunları da önemli bir engel oluşturuyor. Marjinal tarım arazileri, kadastral yol eksikliği, sulama bölgesi dışı alanlar ve gölgeleme gibi faktörler GES projelerinin uygulanmasını sınırlıyor.
TRT VAN GES: YAYINCILIKTA ENERJİ DEVRİMİ
Van’da kurulan TRT Güneş Enerjisi Santrali (GES), yılda 18 milyon kWh elektrik üreterek TRT’nin yıllık tüketiminin yüzde 20’sini karşılıyor. 127 bin metrekarelik alanda, 16.992 yüksek verimli panelin kurulduğu santral, Türkiye’de yayıncılık sektöründe ilk kez bu ölçekte yenilenebilir enerji yatırımı olarak dikkat çekiyor. Santral, çevre dostu özellikleri, teknolojik altyapısı ve hızlı uygulanabilirliği ile örnek teşkil ediyor.
TÜRKİYE’DE ÖRNEK PROJELER
Diyarbakır Şehirlerarası Otobüs Terminali’nde otoparkın üstüne kurulan GES, elektrik ihtiyacını tamamen karşılayıp fazla enerjiyi TEDAŞ’a satarak gelir elde ediyor. Samsun Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde kurulan sistemler ise yıllık 88 milyon TL tasarruf sağlıyor. Bu projeler, sağlık ve ulaşım alanında güneş enerjisinin kullanım potansiyelini gözler önüne seriyor.
VASKİ VE ERDEMİR’İN VAN YATIRIMLARI
Van Su ve Kanalizasyon İdaresi (VASKİ), 500 dönümlük alanda kuracağı GES ile yıllık 800 milyon TL tasarruf hedefliyor. Proje, iki aşamalı olarak uygulanacak ve toplam kapasite 68 MW’a ulaşacak. Ayrıca, Erdemir’in Çaldıran ilçesinde 85 MW kapasiteli GES yatırımı ile Van enerji alanında özel sektör yatırımlarına da ev sahipliği yapıyor.
TURKCELL’İN VAN YATIRIMI
Turkcell, Van’da 8,7 MW kurulu güce sahip yeni güneş enerjisi santralini üretime aldı. 220 bin 400 metrekarelik alanda kurulan santral, yılda yaklaşık 8.740 hanenin elektrik ihtiyacını karşılayacak. Bu yatırım, Turkcell’in ‘Yenilenebilir Enerji Master Planı’ kapsamında sürdürülebilirlik vizyonunun somut bir örneğini oluşturuyor.
GELECEK PERSPEKTİFİ
Güneş şehri anlamına gelen Tuşba adıyla Urartu Krallığı’na başkentlik yapan Van, bugün yenilenebilir enerji kaynaklarını etkin kullanma hedefiyle ilerliyor. Vatandaşlar, Van’ın sahip olduğu güneş enerjisi potansiyelini daha etkin kullanarak hem ekonomik kalkınma hem de çevresel sürdürülebilirlik açısından büyük kazanımlar elde edebileceğini belirtti.
Vanlılar, kentin yerel yönetim, özel sektör ve kamu kurumlarının iş birliği ile güneş enerjisi alanında Türkiye’nin öncü illerinden biri olma yolunda ilerlemesi gerektiğini belirterek, güneşin büyük bir fırsata çevrilmesini istedi.
VANLILAR, SAMSUN’DAKİ PROJENİN VAN’DA DA UYGULANMASINI İSTİYOR
Vanlılar, Samsun Eğitim ve Araştırma Hastanesi otoparkında kurulan ve yıllık 88 milyon TL’lik tasarruf sağlayan GES ve enerji verimliliği sisteminin bir benzerinin Van SBÜ Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde de uygulanabileceğini vurguladı.
Van’ın Türkiye’nin en önemli yenilenebilir enerji bölgelerinden biri olduğunu belirten Vanlılar, Van SBÜ Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde yerleşkesinde yer alan otopark ve çatı üstlerinin güneş panelleriyle donatılmasını ve hastanenin önemli enerji giderinin buradan karşılanabileceğini ifade etti.
Samsun Eğitim ve Araştırma Hastanesi otoparkında kurulan ve yıllık 88 milyon TL’lik tasarruf sağlayan GES ve enerji verimliliği sistemiyle aylık enerji gideri 20 milyondan 7,3 milyona düşerken, yılda 8,5 milyon kWh enerji ve 3.047 ton karbon salımı tasarruf ediliyor.
İLK GÜNEŞ ENERJİLİ OTOGAR
Türkiye'de bir ilki gerçekleştirildiği Diyarbakır Şehirlerarası Otobüs Terminali'nde 2019 yılında otoparkın üst kısmı güneş enerji panelleriyle kaplandı. Güneş enerji santrali 6 bin 500 metrekare alana kuruldu, toplamda 2 bin 740 panel bulunuyor. Bu paneller sayesinde terminalin elektrik ihtiyacının tamamı karşılanıyor. Hatta ihtiyaç fazlası elektrik TEDAŞ'a satılıp gelir elde ediliyor.
VAN’DAKİ KURUMLAR GÜNEŞİ FIRSATA ÇEVİRECEK Mİ?
Van, sahip olduğu yüksek güneş potansiyeli ile Türkiye’nin yenilenebilir enerji açısından kritik bölgelerinden biri olarak öne çıkıyor. Ancak kentte, bu potansiyelin henüz yeterince ekonomik kazanca dönüştürülemediği görülüyor.
YENİ OTOGAR VE SEBZE HALİ PROJESİNDE GES VAR MI?
Vatandaşlar, özellikle kamu kurumlarına ait otoparklar, çatı alanları, yeni kurulan otogar ve sebze hali gibi yerlerin güneş enerjisi sistemleri ile donatılması gerektiğine dikkat çekti. Bu alanlardan sağlanacak enerji üretimi, hem kurumların elektrik giderlerini azaltacak hem de Van ekonomisine önemli bir katkı sağlayacak.
Van’da dört mevsim boyunca güneş ışınlarının etkili olması, kentin teknik ve coğrafi özellikleri, güneş panelleri için ideal bir ortam yaratıyor. Yetkililer, doğru planlama ve yatırımla Van’ın tüm kamu kurumlarının çatılarından ve açık alanlarından enerji üreterek sürdürülebilir bir gelir kaynağı elde edebileceğini belirtiyor.
Özellikle son yıllarda Türkiye’de kamu kurumlarının kendi enerji üretimini sağlayan projelere hız vermesi, Van için de önemli bir fırsat olarak görülüyor. Vatandaşlar, “Van’ın güneşten elde edebileceği enerji miktarı, şehrin bütçesine ciddi katkı sağlayabilir. Boş alanların değerlendirilmesi ve enerji yatırımlarının teşvik edilmesi artık bir ihtiyaçtır” dedi.
Vanlılar, şehrin ‘Güneş Enerjisi Potansiyeli’ni fırsata çevirecek adımların atılmasını bekliyor. Kent, uygun iklimi ve güneşlenme süreleri ile hem kamu hem de özel sektör yatırımlarına cazip bir merkez olma potansiyeliyle ön plana çıkıyor.
