Van kahvaltısının ana ürünü otlu peynir, geleneksel yöntemlerle üretilerek kışın tüketilmek üzere toprağa gömülüyor. Birkaç ay bekletilen otlu peynir gömüden çıkarılarak sofraları süslüyor. Ancak son yıllarda hayvancılığın azalmasına bağlı artan süt fiyatları nedeniyle otlu peynir fiyatları da zamlanıyor.
Van otlu peyniri, kentin yüksek dağlarında toplanan özel aromalı otların taze sütle buluşmasıyla üretiliyor. Yaz aylarında özenle hazırlanan bu peynirler, Mayıs ayından itibaren toprak altında yaklaşık altı ay bekletilerek olgunlaşıyor ve “küp peyniri” adıyla kış aylarında tüketiliyor.
Geleneksel yöntemlerle üretilen otlu peynirin taze halinin kilogram fiyatı 150 ile 200 TL'yi bulan otlu peynirin toprak altında bekletileni ise kalitesine ve yapılış şekline göre 350 ile 450 TL arasında satışa sunuluyor.
Çoğunluğu kırsal kesimlerde elde edilen ve yöre halkının önemli geçim kaynaklarından olan otlu peynir, Tarihi Peynirciler Çarşısı’nda satışa çıkıyor.
27 yıldır peynircilik yaptığını söyleyen Mehmet Nar, “Mart, Nisan ve Mayıs ayında taze peynir, bu aylarda salamura dediğimiz biraz daha pişmiş kıvama gelmiş peynir, 2 ay sonra da toprak altı dediğimiz peynir çıkacak tezgahlara. Van peyniri dediğimiz peynir toprak altı peynirdir. En çok tercih edilen, en güzel kıvamı olan, tadı ve aroması güzel olan otlu peynir toprak altı olandır.” dedi.
Otlu peynirin tuz oranında bir standart yakalandığını belirten Nar, “Bize köylüler peyniri getirdiği zaman aromasına baktığımızda çok aşırı tuzlu ise diyoruz ki fazla tuz atmayın. Çünkü çok aşırı tuz attınız mı peyniri yakıyor. Ya da diyelim ki getirdi acı çıktı peyniri orada da kendisini uyarıyoruz. Bunun tuzu azdır buna biraz daha tuz atın öyle gömün ki peynir acı çıkmasın. Biz bunları söyledikçe onlar da tabi buna göre bir denge oluşturuyor. Bir standart yakaladık. Eskiden biraz baştan savma yapılıyordu ama şuanda daha çok dikkat ediliyor.” şeklinde konuştu.
Van otlu peynir fiyatlarına ilişkin bilgi veren Nar, “Van otlu peynirinin lezzeti ve fiyatı, koyun-inek, taze-eski, yağlı-yağsız gibi özelliklere göre değişiyor. Taze inek peyniri 150’den alıp 200 TL’den satılıyor. Salamura inek 190 alış 250 satış, koyun ise 320 alış 370’den başlayan fiyatlarla satışa sunuluyor. Önümüzdeki aylarda gömü peyniri çıkınca fiyat daha yüksek olacaktır.” ifadelerini kullandı.
