PAMUKÇUK BULAŞICI MIDIR?
Pamukçuk genellikle çok bulaşıcı sayılmaz, ancak doğrudan temasla bulaşabilir. Örneğin:
- Emziren bir anneden bebeğine geçebilir.
- Öpüşme veya ortak yemek takımı kullanımı yoluyla bulaşma riski taşır.
DİL MANTARI NEDEN OLUŞUR?
Bu enfeksiyona genellikle Candida albicans adı verilen bir maya mantarı neden olur. Ağız florasındaki denge bozulduğunda Candida hızla çoğalabilir. Bazı yaygın nedenler şunlardır:
- Bağışıklık sisteminin zayıflaması (HIV/AIDS, kanser tedavisi, bağışıklık baskılayıcı ilaçlar)
- Antibiyotik kullanımı (Ağız içi yararlı bakteriler yok olduğunda mantar kolay çoğalır)
- Yüksek kan şekeri (Diyabet)
- Ağız kuruluğu (Tükürük eksikliği)
- Ağız hijyeninin yetersiz olması
- Kortikosteroid veya doğum kontrol hapı kullanımı
- Tiroid bezinin yavaş çalışması (hipotiroidizm)
- Vitamin eksiklikleri (özellikle B12)
- Hamilelik, sigara ve alkol tüketimi
BELİRTİLER NELERDİR?
Dil mantarının başlıca belirtileri şunlardır:
- Dil ve ağızda beyaz, kremsi lekeler
- Yutkunma veya konuşurken ağrı
- Ağızda yanma ya da kaşınma hissi
- Tat alma duyusunda azalma
- Ağız köşelerinde çatlak, kızarıklık
- Pamuksu, kalın bir tabaka hissi
- Lezyonlara dokunulduğunda kanama
- Boğazda takılma hissi
İleri vakalarda enfeksiyon akciğer, karaciğer veya cilt gibi diğer organlara yayılabilir. Bu, özellikle bağışıklık sistemi zayıf olanlarda görülür.
DİL MANTARI NASIL GEÇER?
Tedavi, enfeksiyonun şiddetine ve kişinin sağlık durumuna bağlıdır. Uygulanabilecek yöntemler:
TIBBİ TEDAVİLER
- Antifungal ilaçlar: Nistatin, Flukonazol, Klotrimazol gibi ilaçlar pastil, gargara veya tablet şeklinde verilebilir.
- Topikal kremler veya jeller: Doğrudan ağızdaki lezyonlara uygulanır.
- Antiseptik gargara: Enfeksiyonun yayılmasını önleyebilir.
DESTEKLEYİCİ YÖNTEMLER
- Probiyotik takviyeler: Ağız florasını dengelemeye yardımcı olur.
- Sade yoğurt tüketimi: Faydalı bakterileri artırır.
- Tuzlu su ile gargara: 1 çay kaşığı tuz + yarım bardak ılık su, günde birkaç kez ağız çalkalanabilir.
- Hindistan cevizi yağı: Antifungal özellik gösterir, gargara olarak kullanılabilir.
- Bal & limon karışımı: Tahrişi yatıştırır.
- Karbonatla fırçalama: Karbonat suyla karıştırılarak macun yapılabilir ve dil nazikçe temizlenebilir.
DİL MANTARI OLANLAR NE YEMEMELİ?
Candida mantarı şekerle beslendiği için şekerli ve nişastalı yiyeceklerden uzak durulmalıdır. Kaçınılması gerekenler:
- Rafine şeker ve tatlılar
- Beyaz un ve glüten içeren ürünler
- Nişastalı sebzeler (patates, mısır)
- Yüksek şekerli meyveler (muz, üzüm, mango)
- İşlenmiş gıdalar, şarküteri ürünleri
- Laktoz içeren süt ve bazı süt ürünleri
- Yapay tatlandırıcılar (aspartam vb.)
- Kafeinli içecekler (çay, kahve)
DİL MANTARINI ÖNLEMEK İÇİN NE YAPMALI?
- Dişlerinizi ve dilinizi günde en az iki kez, her öğünden sonra fırçalayın.
- Diş fırçanız yumuşak kıllı olmalı ve sık sık değiştirilmelidir.
- Diş ipi kullanarak diş aralarını temizleyin.
- Ağız gargarası veya karbonatlı su ile gargara yapabilirsiniz.
- Ağız kuruluğuna karşı bol su için ve tükürük üretimini destekleyin.
- Sigara ve alkolü bırakın.
- Antibiyotik veya kortikosteroid kullanıyorsanız, doktor önerisiyle probiyotik takviyesi almayı düşünebilirsiniz.
Dil mantarı tedavi edilebilir bir enfeksiyondur. Ancak altta yatan nedenler belirlenip tedavi edilmezse tekrar edebilir. Uzun süren ya da sık tekrarlayan vakalarda mutlaka bir diş hekimi ya da kulak burun boğaz uzmanına başvurulmalıdır.
