Bu evlerde geleneksel Türk mimarisinin tüm izleri net bir şekilde görülür. Yapımında genellikle taş temel üzerine kerpiç duvarlar örülmüş, ahşap hatıllarla desteklenmiş düz damlarla örtülmüştür. Sonradan bazı evlere kırma çatılar eklenmiş olsa da, özgün mimarideki sadelik ve işlevsellik korunmuştur. Plan tipleri genellikle iç sofalı olup, evler bir ya da iki katlı olarak inşa edilmiştir.
Van konut mimarisi, özellikle kullanılan malzemeler açısından çevresindeki illerden ayrılır. Bölgede yaygın olarak taş kullanılırken, geleneksel Van evlerinde kerpicin tercih edilmesi, iklim koşullarına uyumlu bir yapı kültürünün göstergesidir.
Tarihi Van Evleri Mahallesi, yalnızca mimarisiyle değil, konumuyla da büyüleyici bir deneyim sunar. Şehir merkezine yaklaşık 5 kilometre uzaklıkta, Kalecik Mahallesi’nde, deniz seviyesinden 1.830 metre yükseklikte konumlanmıştır. Van şehir merkezinden yaklaşık 250 metre daha yüksekte yer alan bu mahalle, şehri kuş bakışı izleyebileceğiniz doğal bir seyir terası niteliğindedir.
Özellikle Van Gölü üzerindeki gün batımı manzaralarıyla ziyaretçilere eşsiz bir görsel şölen sunan mahalle, tarih meraklıları kadar doğa severler için de mutlaka görülmesi gereken bir duraktır.
Tarihi Van Evleri Mahallesi, sadece taş, kerpiç ve ahşaptan oluşan yapılar bütünü değil; aynı zamanda yok olmuş bir geçmişin izlerini bugüne taşıyan canlı bir kültür mirasıdır. Gerek mimari detayları gerekse manzarasıyla bu mahalle, Van’ı anlamak isteyen herkesin rotasına eklemesi gereken özel bir duraktır.