SELENYUMUN GÖREVLERİ NELERDİR?
GÜÇLÜ BİR ANTİOKSİDANDIR
Selenyum, hücreleri serbest radikallerin neden olduğu hasara karşı korur. Bu sayede iltihaplanmaları azaltır ve kronik hastalıklara karşı koruyucu bir rol oynar.
BEYİN SAĞLIĞINI DESTEKLER
Araştırmalar, selenyumun Alzheimer, Parkinson ve MS gibi nörolojik hastalıklara karşı koruyucu olabileceğini gösteriyor. Düzenli ve yeterli alımı, hafıza ve zihinsel işlevlerin korunmasına katkı sağlar.
BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİ GÜÇLENDİRİR
Selenyum, bağışıklık hücrelerinin özellikle virüs ve tümör hücrelerine karşı daha etkin çalışmasını sağlar. Eksikliğinde enfeksiyon riski artabilir.
TİROİD BEZİNİN SAĞLIKLI ÇALIŞMASINI SAĞLAR
Tiroid hormonlarının üretimi ve dengelenmesinde selenyum kilit rol oynar. Özellikle hipotiroidi, Hashimoto tiroiditi gibi hastalıklarla mücadelede önemlidir. Tiroid dokusunda en fazla biriken minerallerden biri selenyumdur.
ASTIM SEMPTOMLARINI HAFİFLETEBİLİR
Bazı çalışmalar, selenyum eksikliğinin astım ataklarını şiddetlendirebileceğini ve takviyenin semptomları hafifletebileceğini öne sürmektedir.
ÜREME SAĞLIĞINI VE DOĞURGANLIĞI DESTEKLER
Kadınlarda yumurtalık fonksiyonları, erkeklerde ise sperm kalitesi üzerinde olumlu etkileri vardır. Gebelikte yeterli selenyum alımı, düşük ve erken doğum gibi riskleri azaltabilir.
SELENYUM HANGİ BESİNLERDE BULUNUR?
Selenyum içeriği, bitki ve hayvanların beslendiği toprağın selenyum oranına bağlıdır. Ancak genel olarak selenyum açısından zengin besinler şunlardır:
Brezilya cevizi (en yüksek doğal kaynak)
Ton balığı, sardalya, somon
Karides, yengeç
Kırmızı et, tavuk, hindi
Süt ürünleri ve yumurta
Mantar
Baklagiller: Kuru fasulye, mercimek, bezelye
Tam tahıllar: Yulaf, tam buğday, esmer pirinç, makarna
Ay çekirdeği
SELENYUM VE TİROİD İLİŞKİSİ
Tiroid bezi, vücudun en fazla selenyum içeren organıdır. Bu mineral, tiroid hormonlarının üretimi ve iyotun etkili kullanımı için gereklidir. Yeterli selenyum alınmazsa, hipotiroidi, tiroidit ve Graves hastalığı gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Bu nedenle tiroid sağlığı için selenyum hayati önem taşır.
GÜNLÜK SELENYUM İHTİYACI NE KADARDIR?
Yetişkin bireyler için önerilen günlük alım: yaklaşık 55 mcg
Güvenli üst sınır: 400 mcg/gün
Aşırı selenyum alımı toksik etkilere neden olabilir (bulantı, saç dökülmesi, sinirlilik vb.). Bu nedenle özellikle takviye kullanacak kişiler mutlaka hekim önerisiyle hareket etmelidir.
KANDAKİ SELENYUM SEVİYESİ KAÇ OLMALI?
Normal aralık: 110–165 mcg/L
Bu değerin altındaki seviyeler eksiklik olarak değerlendirilirken, yüksek seviyeler toksisite riski taşır.
Selenyum, bağışıklık sisteminden beyin fonksiyonlarına, tiroid sağlığından doğurganlığa kadar pek çok alanda kritik görevler üstlenir. Dengeli ve selenyum açısından zengin besinlerle beslenmek genellikle bu ihtiyacı karşılamaya yeterlidir. Ancak özel sağlık durumlarında, selenyum takviyesi sadece doktor kontrolünde kullanılmalıdır.
