YETİŞKİNLERDE UYURKEN SALYA AKMASININ NEDENLERİ
1. UYKU POZİSYONU
Yüzüstü ya da yan pozisyonda uyumak, yerçekimi etkisiyle tükürüğün ağızdan dışarı sızmasına neden olabilir. Bu durum, en yaygın nedenlerden biridir.
2. BURUN TIKANIKLIĞI VE AĞIZDAN NEFES ALMA
Soğuk algınlığı, alerji veya sinüzit gibi durumlar burundan nefes almayı zorlaştırır. Sonuç olarak kişi ağızdan nefes alır ve bu da salya akışını kolaylaştırır.
3. UYKU APNESİ VE HORLAMA
Tıkayıcı uyku apnesi, solunum yollarının kısmen ya da tamamen tıkanmasıyla oluşur. Bu da gece boyunca ağızdan solunuma neden olarak salya akışını artırabilir.
4. GASTROÖZOFAGEAL REFLÜ (GERD)
Mide asidinin yemek borusuna kaçması tükürük bezlerini uyararak daha fazla salya üretimine yol açabilir.
5. BAZI İLAÇLAR
Antidepresanlar, antipsikotikler ve bazı sinir sistemi ilaçları, tükürük üretimini artırabilir. Bu da gece salya akmasına neden olabilir.
6. NÖROLOJİK HASTALIKLAR
Parkinson, ALS, felç ya da serebral palsi gibi nörolojik rahatsızlıklar, yutma kaslarını zayıflatarak salyanın ağızda birikmesine neden olabilir.
ÇOCUKLARDA UYURKEN SALYA AKMASININ NEDENLERİ
1. KAS VE SİNİR GELİŞİMİ
Bebekler ve küçük çocuklar, yutma reflekslerini yeterince geliştiremediği için salyayı kontrol etmekte zorlanabilirler.
2. DİŞ ÇIKARMA
Diş çıkarma döneminde tükürük üretimi doğal olarak artar. Bu da gece boyunca salya akmasına neden olabilir.
3. BURUN TIKANIKLIĞI
Geniz eti büyüklüğü, bademcik problemleri veya alerjiler çocuklarda burun tıkanıklığına neden olur. Bu da ağızdan nefes alma alışkanlığını ve dolayısıyla salya akmasını artırır.
4. BAĞIRSAK PARAZİTLERİ
Kıl kurdu gibi parazit enfeksiyonları da gece salya akmasına neden olabilir. Genellikle karın ağrısı, kaşıntı ve iştahsızlık gibi belirtiler eşlik eder.
5. NÖROLOJİK PROBLEMLER
Serebral palsi gibi durumlarda yutkunma refleksi bozulabilir, bu da çocuklarda salya birikimine neden olur.
GECE AĞIZDAN KÖTÜ KOKULU SALYA GELMESİ NE ANLAMA GELİR?
Eğer salya kötü kokuyorsa, bu durum ağız içinde bakteri çoğalması ya da başka sağlık problemleriyle ilişkili olabilir:
Yetersiz ağız hijyeni
Diş çürükleri veya diş eti hastalıkları
Sinüzit veya geniz akıntısı
Reflü (mide asidinin ağza ulaşması)
Uyku apnesine bağlı ağız kuruluğu
UYURKEN SALYA AKMASI NASIL ÖNLENEBİLİR?
Salya akmasının önlenebilmesi için, altta yatan nedene yönelik önlemler almak gerekir:
1. UYKU POZİSYONUNU DEĞİŞTİRİN
Sırtüstü uyumak, tükürüğün ağızda birikmesini sağlar ve dışarı akmasını önler. Başın yüksekte tutulması da faydalıdır.
2. BURUN AÇIKLIĞINI KORUYUN
Tuzlu su spreyleri, buhar banyoları veya alerji tedavileri ile burun tıkanıklığını azaltmak, ağızdan nefes alma alışkanlığını ortadan kaldırabilir.
3. AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞINI KORUYUN
Düzenli diş fırçalama, diş ipi kullanımı ve gargara uygulamaları ile ağız içi bakteri yükü azaltılarak kötü koku ve salya birikimi önlenebilir.
4. YATMADAN ÖNCE HAFİF BESLENİN
Gece reflüsünü önlemek adına yatmadan 2-3 saat önce ağır yemeklerden kaçının. Alkol ve sigara tüketimi de salya akışını artırabileceğinden sınırlandırılmalıdır.
SALYA AKMASI TEDAVİ EDİLEBİLİR Mİ?
Evet, tedavi mümkündür. Ancak uygulanacak yöntem, salya akmasına neden olan soruna göre değişir:
Reflü tedavisi: Asit dengeleyici ilaçlar ve beslenme düzeni
Uyku apnesi: CPAP cihazı veya ağız içi aparatlar
Nörolojik bozukluklar: Yutma terapisi, botoks enjeksiyonları
Parazit enfeksiyonları: Antiparazitik ilaç tedavisi
Ağız ve diş hastalıkları: Diş hekimi tarafından yapılacak tedaviler
NE ZAMAN DOKTORA GİTMELİ?
Aşağıdaki belirtilerden biri veya birkaçı varsa, mutlaka bir uzmana danışılmalıdır:
Gece nefes durmaları (uyku apnesi belirtisi)
Yutma güçlüğü
Salyada kötü koku
Yüz kaslarında zayıflık, konuşma bozukluğu
Uzun süreli ağız kuruluğu
İlgili branşlar: KBB, nöroloji, gastroenteroloji, diş hekimliği ve dahiliye.
SALYA AKMASI HANGİ HASTALIKLARLA İLİŞKİLİDİR?
Uyurken salya akması; reflü, sinüzit, uyku apnesi, Parkinson hastalığı, felç ve parazit enfeksiyonları gibi sağlık sorunlarının belirtisi olabilir.
HANGİ DOKTORA GİDİLMELİ?
KBB uzmanı başta olmak üzere, şüpheye göre nöroloji, dahiliye veya gastroenteroloji uzmanlarına danışabilirsiniz.
AĞIZDAN SALYA AKMASINA NE İYİ GELİR?
Sırtüstü uyumak, burun tıkanıklığını gidermek, ağız hijyenini artırmak ve yatmadan önce hafif beslenmek gibi önlemler etkili olabilir.
AĞIZDAN NEFES ALMAK DİŞİ ÇÜRÜTÜR MÜ?
Evet. Ağızdan nefes almak, ağız kuruluğuna neden olarak tükürüğün koruyucu etkisini azaltır. Bu da diş çürüklerini kolaylaştırır.
Uyurken salya akması çoğu zaman basit bir durum gibi görünse de, bazen daha ciddi sağlık problemlerinin habercisi olabilir. Uyku düzeninizi, beslenmenizi ve ağız bakımınızı iyileştirerek bu durumdan kurtulmak mümkündür. Ancak sorun kronikleşiyorsa veya diğer semptomlarla birlikte görülüyorsa, vakit kaybetmeden bir uzmana başvurmak en sağlıklı adımdır.
