“Van’da ilginç ilan: Yıkım kararı verilen dükkan 52 milyona satışa çıktı!” başlıklı haberimize konu olan Van İkinisan Caddesi üzerindeki bina ile ilgili Van 5. İdare Mahkemesi söz konusu yapının "riskli yapı" olarak belirlenmesine yönelik işlemin iptaline hükmetti.
İŞTE MAHKEME KARARI:
“Dava, Van ili, İpekyolu ilçesi, Halilağa mahallesi, 937 ada, 8 parsel sayılı taşınmazda yer alan bağımsız bölümlerin maliki olan davacılar tarafından, anılan taşınmaz üzerinde bulunan yapının riskli yapı olarak tespitine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanunun ''Amaç'' başlıklı 1. maddesinde; ''Bu Kanunun amacı; afet riski altındaki alanlar ile bu alanlar dışındaki riskli yapıların bulunduğu arsa ve arazilerde, fen ve sanat norm ve standartlarına uygun, sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerini teşkil etmek üzere iyileştirme, tasfiye ve yenilemelere dair usul ve esasları belirlemektir.'' hükmüne, ''Tespit, Taşınmaz Devri ve Tescil'' başlıklı 3. maddesinde; ''(1)Riskli yapıların tespiti, Başkanlıkça hazırlanacak yönetmelikte belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde masrafları kendilerine ait olmak üzere, öncelikle yapı malikleri veya kanuni temsilcileri tarafından, Başkanlıkça lisanslandırılan kurum ve kuruluşlara yaptırılır ve sonuç Başkanlığa veya İdareye bildirilir. Başkanlık/İdare riskli yapıların tespitini resen yapabileceği gibi süre vererek maliklerden veya kanuni temsilcilerinden de isteyebilir. Verilen süre içinde maliklerce tespit yaptırılmadığı takdirde, tespitler Başkanlıkça veya İdarece yapılır veya yaptırılır. Başkanlık, belirlediği alanlardaki riskli yapıların tespitini süre vererek İdareden de isteyebilir. Riskli yapı tespiti yapılmasının engellenmesi durumunda; Başkanlıkça/İdarece talep edilmesi halinde, mülki idare amiri tarafından verilecek yazılı izine istinaden yeterli kolluk kuvveti marifetiyle kapalı kapıları/alanları açmak veya açtırmak suretiyle resen tespit yapılır/yaptırılır. Riskli yapı tespitlerine karşı maliklerce veya kanuni temsilcilerince on beş gün içinde itiraz edilebilir. Bu itirazlar, Başkanlığın talebi üzerine, üniversitelerce ilgili meslek disiplini öğretim üyeleri arasından görevlendirilecek dört ve Bakanlıkta/Başkanlıkta görevli üç kişinin iştiraki ile teşkil edilen teknik heyetler tarafından incelenip karara bağlanır. (2)Riskli yapılar, tapu kütüğünün beyanlar hanesinde belirtilmek üzere, tespit tarihinden itibaren en geç on iş günü içinde Başkanlık veya İdare tarafından ilgili tapu müdürlüğüne bildirilir ve ayni ve şahsi hak sahiplerine tebliğ yerine kaim olmak üzere, tespite ilişkin bilgileri ihtiva eden tutanak yapıya asılır, maliklere eDevlet Kapısı üzerinden bildirilir ve ilgili muhtarlıkta on beş gün süre ile ilan edilir. Riskli yapı tespit işlemi, muhtarlıkta yapılan ilanın son günü ayni ve şahsi hak sahiplerine tebliğ
dilmiş sayılır. Riskli yapılar, ayrıca Başkanlığın internet sayfasında on beş gün süre ile ilan edilir(...)'' hükmüne yer verilmiştir.
6306 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliğinin ''Riskli Yapıların Tespiti ve İtiraz'' başlıklı 7. maddesinde; ''(1) Riskli yapılar, Ek-2’de yer alan Riskli Yapıların Tespit Edilmesine İlişkin Esaslara göre ve Başkanlıkça geliştirilen/belirlenen elektronik yazılım programı kullanılarak tespit edilir. Riskli yapı tespiti; kendi başına kullanılabilen, üstü örtülü ve insanların içine girebilecekleri ve insanların oturma, çalışma, eğlenme veya dinlenmelerine veya ibadet etmelerine yarayan yapılar ile hayvanların ve eşyaların korunmasına yarayan yapılar hakkında yapılır. İnşaat halinde olup ikamet edilmeyen yapılar ile metrukluk veya başka bir sebeple statik bakımdan yapı bütünlüğü bozulmuş olan yapılar riskli yapı tespitine konu edilmez. (2) Riskli yapıların tespiti; a) Öncelikle yapı malikleri veya kanunî temsilcileri tarafından, masrafları kendilerine ait olmak üzere yaptırılır. Riskli yapı tespiti talebi, elektronik yazılım sistemi üzerinden yapılır. 23/6/1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu uyarınca kat irtifakı veya kat mülkiyeti kurulmadığı için arsa paylı tapu var ise, arsa üzerinde fiilen bulunan yapının riskli yapı tespiti, yapının sahibi olan arsa payı sahibince yaptırılır. Arsa üzerindeki yapının başkasına ait olması ve bunun da tapu kütüğünde belirtilmiş olması halinde, riskli yapı tespiti lehine şerh olan tarafça yaptırılır. b) Başkanlıkça/İdarece resen yapılabileceği gibi süre verilerek maliklerden veya kanunî temsilcilerinden de istenebilir. Verilen süre içinde yaptırılmadığı takdirde, tespitler Başkanlıkça veya İdarece yapılır veya yaptırılır. Başkanlık, belirlediği alanlardaki riskli yapıların tespitini süre vererek İdareden de isteyebilir. Malikler tarafından yaptırılmadığı için Başkanlık veya İdare tarafından yapılan veya yaptırılan riskli yapı tespitinin masraflarından malikler hisseleri oranında sorumludur. Riskli yapı tespitinin masrafları, Başkanlıkça veya İdarece ilgilisine yapılacak tebligatı takip eden bir aylık süre içerisinde ödenir. Süresinde ödenmeyen masraflar, tespit Başkanlıkça yapılmış veya yaptırılmış ise Başkanlığın ilgili vergi dairesine bildirmesi üzerine vergi dairesince, İdarece yapılmış veya yaptırılmış ise İdarece 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilir. c) Riskli yapı tespiti yapılmasının; yapıya/bağımsız bölüme girilmesine izin verilmemesi veya yapının/bağımsız bölümün kapılarının kilitlenmesi/açılmaması veya tespit için gelenlerin tehdit edilmesi veya cebir ve şiddet kullanılması gibi fiil ve hallerle engellenmesi durumunda, Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrası hükmüne göre, Başkanlıkça/İdarece, kolluk kuvveti marifetiyle ve yapıya/inceleme yapılması gereken bağımsız bölümlere gerekirse kapalı kapıları/alanları açmak veya açtırmak suretiyle girilerek tespit yapılabilmesi için mülki idare amirinden yazılı olarak izin ve yeterli kolluk kuvveti talep edilir ve mülki idare amiri tarafından verilecek yazılı izne istinaden tespit işlemi, kolluk kuvveti marifetiyle kapalı kapıları/alanları açmak veya açtırmak suretiyle resen yapılır/yaptırılır. (3) İtiraz veya yargı kararı üzerine yeniden riskli yapı tespit raporu tanzim edilmesinin gerekmesi, raporun gerçeğe aykırı düzenlendiğinin tespit edilmiş olması ve yapının risk durumunu etkileyebilecek kasti bir müdahale dışında somut bir hadisenin gerçekleşmiş olması halleri hariç olmak üzere, her yapı için sadece bir adet riskli yapı tespiti raporu düzenlenebilir. Lisanslandırılmış kurum ve kuruluşlar riskli yapı tespit talebi üzerine, o yapı hakkında daha önce riskli yapı tespit raporu düzenlenip düzenlenmediğini elektronik yazılım sistemi üzerinden kontrol eder. Elektronik yazılım sistemi üzerinden yapı kaydı oluşturulduktan sonra riskli yapı tespitinin; iki ay içerisinde yapılmaması halinde maliklerden herhangi birinin talebi üzerine, altı ay içerisinde yapılmaması halinde ise Başkanlıkça resen elektronik yazılım sisteminden yapı kaydı silinir. Riskli yapı tespit raporunda, tespite konu binanın Ulusal Adres Veri Tabanında belirtilen adresinin ve bina kodunun yer alması zorunludur. (4) Riskli yapı tespitine ilişkin raporlar, tespiti yapan İdarece veya lisanslandırılmış kurum veya kuruluşça, tespite konu yapının bulunduğu ildeki Müdürlüğe veya yetki devri yapılmış ise İdareye elektronik yazılım sistemi üzerinden gönderilir. Raporlar, Başkanlıkça belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde incelenir ve herhangi bir eksiklik tespit edilmesi halinde gerekli düzeltmeler yapılmak üzere raporu düzenleyen kurum veya kuruluşa iade edilir. Raporlarda herhangi bir eksiklik tespit edilmez ise riskli olan yapılar, en geç on işgünü içinde, tapu kütüğünün beyanlar hanesinde belirtilmek üzere ilgili tapu müdürlüğüne bildirilir ve tespite ilişkin bilgileri ihtiva eden Ek-6’da yer alan tutanak düzenlenerek, ayni ve şahsi hak sahiplerine tebliğ yerine kaim olmak üzere, yapıya asılır, maliklere e-Devlet Kapısı üzerinden bildirilir ve ilgili muhtarlıkta on beş gün süre ile ilan edilir. Riskli yapı tespit işlemi, muhtarlıkta yapılan ilanın son günü ayni ve şahsi hak sahiplerine tebliğ edilmiş sayılır. Riskli yapılar, ayrıca Başkanlığın internet sayfasında on beş gün süre ile ilan edilir. (5) Riskli yapı tespitine karşı yapı malikleri veya kanunî temsilcilerince riskli yapı tespitine ilişkin olarak ilgili muhtarlıkta yapılan ilanın son gününden itibaren on beş gün içinde yapının bulunduğu yerdeki Müdürlüğe veya yetki devri yapılmış ise İdareye verilecek bir dilekçe ile itiraz edilebilir. İtirazın süresi içerisinde ve yapı malikince veya kanunî temsilcilerince yapılıp yapılmadığı Müdürlükçe veya İdarece kontrol edilir. Süresi içinde yapılmayan itirazlar ile yapı malikince veya malikin vefat etmiş olması halinde mirasçılarınca yapılmayan itirazlar işleme alınmaz. (6) Riskli yapı tespiti yapılan yapının bulunduğu ilde itirazı değerlendirecek teknik heyetin teşkil edilmemiş olması halinde, itiraz dilekçeleri ile itiraz edilen tespite ilişkin raporlar, yapının bulunduğu yerdeki Müdürlükçe veya İdarece, o il için yetkilendirilmiş teknik heyetin bulunduğu ildeki Müdürlüğe gönderilir. (7) Riskli yapı tespiti neticesinin, itiraz üzerine veya yargı kararı ile değişmesi halinde, durum ilgili tapu müdürlüğüne bildirilir. (8) 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında olan yapıların riskli yapı tespiti yapı maliklerinin talebine istinaden yapılır. Riskli yapı tespitinin kesinleşmesinden sonra durum ilgili kültür varlıklarını koruma bölge kuruluna bildirilir ve bu kurulun alacağı karara göre uygulama yapılır. (9) Müdürlük, yetki devri yapılmış ise İdare ve teknik heyetler tarafından riskli yapı tespit raporunda tespit edilen teknik inceleme eksikliklerinin tamamının, raporu düzenleyen kurum veya kuruluşa bildirildiği tarihten itibaren bu kurum ve kuruluşlarca otuz gün içinde düzeltilmesi zorunludur. Lisanslı kurum veya kuruluşun otuz günlük süre içerisinde gerekçeli talebi üzerine, bu kuruluşlara eksikliklerin giderilmesi için ek süre verilebilir.'' düzenlemesine, ''Riskli Yapıların Yıktırılması'' başlıklı 8. maddesinde; ''(1) Riskli yapı tespitine karşı yapılan itirazın reddedilmesi veya riskli yapı tespitine itiraz edilmemesi suretiyle, riskli yapı tespitinin kesinleşmesi halinde Müdürlük, gerekli tebligatların yapılmasını ve riskli yapının yıktırılmasını İdareden ister. (2) Kanun kapsamındaki yapıların tahliyesine ve yıktırılmasına ilişkin olarak ayni ve şahsi hak sahiplerine yapılacak tebligat; tahliye ve yıktırmaya ilişkin riskli yapılarda Ek-7/A’da yer alan tutanağın, riskli alanlar ve rezerv yapı alanlarında ise Ek-7/B’de yer alan tutanağın düzenlenerek yapıya asılması, maliklere e-Devlet Kapısı üzerinden bildirilmesi ve ilgili muhtarlıkta on beş gün süre ile ilan edilmesi suretiyle yapılır. Tahliye ve yıktırmaya ilişkin işlem, muhtarlıkta yapılan ilanın son günü ayni ve şahsi hak sahiplerine tebliğ edilmiş sayılır. Tahliyesi istenilen yapılar, ayrıca Başkanlığın internet sayfasında on beş gün süre ile ilan edilir. (3) Riskli yapının yıktırılması için İdarece; a) Doksan günden fazla olmamak üzere süre verilerek ve bu süre içinde yapı tahliye edilmediği ve yıktırılmadığı takdirde, yapının idari makamlarca tahliye edileceği ve yıktırılacağı belirtilerek, riskli yapıların tahliyesi ve yıktırılması yapı maliklerinden istenir. b) Yıkım ruhsatı; yapı maliklerinden biri veya birkaçının veya bunların vekillerinin müracaatı üzerine, yıkılacak yapının tahliye edildiğine ve elektrik, su ve doğalgaz hizmetlerinin kapatıldığına dair ilgili kurum ve kuruluşlardan alınmış belgelerin sunulmasına veya yapının tahliye edildiğinin ve elektrik, su ve doğalgaz hizmetlerinin fiilen kapatıldığının İdarece tespit edilerek tutanağa bağlanmasına ve bina yüksekliği 21.50 m'den fazla olan binalarda yıkım sorumlusu olarak statik fenni mesulün belirlenmesine istinaden, maliklerin muvafakati aranmaksızın altı işgünü içerisinde düzenlenir. c) (a) bendinde belirtilen süre içinde riskli yapıların maliklerce yıktırılmaması durumunda, riskli yapılara elektrik, su ve doğal gaz verilmemesi ve verilen hizmetlerin durdurulması ilgili kurum ve kuruluşlardan istenir. İdarenin talebi üzerine, ilgili kurum ve kuruluşların riskli yapılara verilen elektrik, su ve doğal gaz gibi hizmetlerini durdurması zorunludur. ç) Maliklere verilen süre içerisinde maliklerce yıktırılmayan riskli yapılar mülki amire bildirilir ve bu yapıların tahliyesi ve yıktırma işlemleri, mülkî amirler tarafından sağlanacak kolluk kuvveti desteği ile yapılır veya yaptırılır(...)(7) Riskli yapının yıktırılması yerine güçlendirilmesinin istenilmesi durumunda riskli yapının yıktırılması için maliklere verilen süre içerisinde; maliklerce, güçlendirmenin teknik olarak mümkün olduğunun tespit ettirilmesi, Kat Mülkiyeti Kanununun 19 uncu maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen şekilde güçlendirme kararı alınması, güçlendirme projesinin hazırlatılması ve imar mevzuatı çerçevesinde ruhsat alınması gerekir. Güçlendirme işi, yapılacak güçlendirmenin mahiyetine göre ruhsatı veren idare tarafından belirlenecek süre içerisinde tamamlandıktan sonra tapu kaydındaki riskli yapı belirtmesinin kaldırılması için Müdürlüğe başvurulur(...)'' düzenlemesine yer verilmiştir.
Riskli Yapıların Tespit Edilmesine İlişkin Esasların ''Riskli Bina Tespit Yöntemi'' başlıklı 3.3 maddesinde; ''Bodrum katlar dâhil yüksekliği (30 m veya bodrum katları dâhil 10 katı geçmeyen betonarme binalar Az Katlı Betonarme Binalardır. Bu binaların risk tespiti Bölüm 4’te verilen esaslara göre yapılacaktır.'' düzenlemesine, ''Az Katlı Betonarme Binalar İçin Risk Tespiti'' üst başlıklı 4. maddesinin ''Rölöve ve Bilgi Toplama'' alt başlıklı 4.1 maddesinin (5) numaralı fıkrasında; ''Rölöve alınan tüm katlarda mevcut donatı düzenini belirlemek amacıyla her kat için toplam kolon sayısının en az %20’sinde ve toplam perde sayısının en az % 20’sinde, kolonlarda 6 adetten ve perdelerde de 2 adetten az olmamak üzere tespit yapılacaktır (...)'' düzenlemesine, aynı maddenin (8) numaralı fıkrasında; ''İnceleme katında mevcut beton dayanımını belirlemek için toplam kolon sayısının en az %20’sinde ve toplam perde sayısının en az %20’sinde, kolonlarda 12 adetten ve perdelerde de 6 adetten az olmamak üzere tahribatsız yöntemler kullanılacaktır. Toplam kolon sayısının 12’den az olması durumunda mevcut kolon sayısı kadar, toplam perde sayısının 6’dan az olması durumunda mevcut perde sayısı kadar tahribatsız inceleme yapılacaktır. En düşük değerlerin tespit edildiği kolonların ve perdelerin yarısından beton numunesi alınacaktır. Bu işlem kolonlar ve perdeler için ayrı ayrı yapılacaktır.'' düzenlemesine, ''Hesap Yöntemi'' başlıklı 4.3 maddesinin (2) numaralı fıkrasında; ''Binanın risk durumunun belirlenmesi için Doğrusal Elastik Hesap ile Mod Birleştirme Yöntemi kullanılacaktır. Yöntemin detayları EK-C’de verilmiştir. Binanın risk tespiti binaya etkiyen düşey yükler ve deprem etkileri altında (...) planda her iki doğrultu ve bu doğrultuların her iki yönü ayrı ayrı dikkate alınarak yapılacaktır.'' düzenlemesine yer verilmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden; Van ili, İpekyolu ilçesi, Halilağa mahallesi, 937 ada, 8 parsel sayılı taşınmazda yer alan yapının bağımsız bölümlerinden birinin maliki olan Sara AVCI tarafından, anılan yapının 6306 sayılı Kanun kapsamında riskli yapı olarak tespiti için Ronahi Yapı Denetim Limited Şirketine başvuruda bulunulduğu, yapı denetim şirketi tarafından yapılan incelemede; taşınmazın üzerinde bulunan 9 (dokuz) katlı yapıda sıyırmalar, kolon taramalar, test çekici deneyler yapıldığı ve karot numunelerinin alındığı, yapı denetim şirketince yapılan inceleme sonucunda binanın riskli olduğu hususunun rapor haline getirildiği, 22/06/2024 tarihinde yapı denetim şirketi tarafından; hazırladıkları riskli yapı tespit raporunun 6306 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliğinin 7. maddesinin 4. fıkrası uyarınca incelenmesinin Van Valiliği Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğünden talep edildiği, yapının idarece denetlenmesi akabinde riskli yapı olarak tespit edildiği, riskli yapı tespitine ilişkin işlemin tebliğ tarihi olan 23/08/2024 tarihinden itibaren yapı maliklerinin Kentsel Dönüşüm Müdürlüğüne herhangi bir başvuruda bulunmaması üzerine riskli yapının yıkımına ve tahliyesine ilişkin iş ve işlemlerin yürütülmesi için Van Kentsel Dönüşüm Müdürlüğünün 10/09/2024 tarih ve E-82678396-502.01-105091 sayılı yazısıyla İpekyolu Belediye Başkanlığına bildirimde bulunulduğu, dava konusu riskli yapı tespitine ilişkin işlemin 16/09/2024 tarihinde davacılar tarafından öğrenilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlığın çözümü özel ve teknik bilgiyi gerektirdiğinden, Mahkememizin 06/02/2025 tarihli ara kararıyla; ''dava konusu taşınmazın riskli yapı olarak tespit edilmesine ilişkin yapı denetim firmasınca yapılan tespitlerin bilimsel ilkelere uygun olup olmadığı, alınan numunelerin doğru olarak alınıp alınmadığı, alınan numunelere ilişkin yapı denetim firmasınca yapılan değerlendirmelerin doğru olup olmadığının incelenmesi suretiyle taşınmazın hasar durumunun (az, orta, ağır) tespit edilerek riskli yapı teşkil edip etmediğinin belirlenmesi ve söz konusu yapının hasar durumu dikkate alındığında güçlendirmeye değer bulunup bulunmadığı'' hususlarının saptanabilmesi için mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verildiği, mahallinde yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen 03/01/2025 tarihli bilirkişi raporunda; ''Dava konusu edilen taşınmaz için; (...)Yapı Kimlik Numarası: 293806, yeri ise Van İli İpekyolu; İlçesi Halilağa Mahallesi 56
pafta 937 ada 8 parsel olarak tespit edilmiş olup dava konusu edilen taşınmaz ile tespit taşınmazı
UYUMLUDUR. Teknik bir hata içermemektedir.(...) Taşınmazın statik hesaplarında kullanılmak üzere tespiti zorunlu olan jeolojik raporu
ANARAN MÜHENDİSLİK tarafından hazırlanmıştır. Jeolojik rapor statik hesaplamalarda kullanılan
teknik parametreleri içermektedir. Statik raporlamada kullanılan parametreler ile jeolojik rapor
parametreleri UYUMLUDUR. Teknik bir hata içermemektedir.(...) Statik raporlamada kullanılan teknik datalar ile yerindeki tespitlerUYUMLUDUR. Teknik
bir hata içermemektedir. ( Yapı kat adeti, yapı yaşı, zemin değerleri, Deprem Yer Hareketi Düzeyi (DD2)
tespiti ile karot sonucu elde edilen beton basınç dayanımları vb. )
(...) Dava konusu taşınmaz özellikleri bakımından, 6306 sayılı Kanunun Uygulama
Yönetmeliğinde Bölüm-4 ile ayrılan “Az Katlı Betonarme Binalar için Risk Tespiti” ne göre
incelenmelidir. İdaresince yapılan tespitler Bölüm-3 ve Bölüm-4 kriterlerine göredir. Teknik bir hata
içermemektedir(...) 6306 Sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliği Bölüm 4.1.5 te; dava konusu taşınmaz için
alınması gereken minimum karot- sıyırma ve tahribatsız beton dayanım sayıları verilmektedir. Yerinde
alınan karot sayıları, sıyırma testleri ve tahribatsız beton dayanım sayılarının mevzuat ile belirlenen asgari
şartları taşımadığı tespit edilmiştir. Teknik bir hata içermektedir(...) Şöyle ki; Bilirkişi Kurulu tarafından taşınmazın bodrum kat-zemin kat -1. kat ve 2. katlarında
yapılan incelemelerde tespit edilen düşey taşıyıcı sayısı ile riskli yapı tespit raporundaki düşey
taşıyıcı sayılarının UYUMSUZ olduğu tespit edilmiştir. Eksik tespit edilen 2 adet perdenin, alınması
gereken toplam karot ve sıyırma test sayılarını değiştireceği tespit edilmiştir.
Dava konusu taşınmazın 2011 yılı Van Depreminde AZ HASARLI olarak tespit edildiği, buna rağmen taşınmaz malikleri tarafından dava konusu taşınmazda GÜÇLENDİRME çalışmalarının yapıldığı,
bu güçlendirme işlemi sonrasında taşınmaza 6 adet yeni perdenin düşey taşıyıcı olarak yapıldığı tespit
edilmiştir. Yapı Denetim firması tarafından yapılan röleve çalışmaları ile yapı analiz raporlarında 4 adet
yeni perdenin analiz raporuna dahil edildiği, ancak bu taşıyıcılardan karot ve sıyırma tespitlerinin
yapılmadığı, 2 adet perdenin ise tespit edilmediği/ hesaplamalara hiç dahil edilmediği tespit
edilmiştir.( Resim-1)
(...) Dava konusu taşınmazda (İnceleme katları için )(2 adet rölöveye göre) toplam 52 adet düşey
taşıyıcı tespit edilmiştir. Yerinde yapılan incelemelerde ise toplam düşey taşıyıcı sayısının 56 olduğu
tespit edilmiştir. Bu 56 adet düşey taşıyıcı için min. 6 adet ( % 20 si kadar ) karot, min 6 adet tahribatsız
beton basınç dayanım tespiti ( % 20 si kadar ) ve donatı düzeni içinde min 6. adet ( % 20 si kadar ) taşıyıcı
eleman tespitinin yapılması gerekmektedir(...) Riskli Bina Tespit Raporu İnceleme Formunda; dava konusu taşınmaz için toplam 9 adet
karot, 18 adet Tahribatsız Beton Dayanım Tespitinin inceleme katında yapıldığı, 8 adet Tahribatsız
Donatı Tespiti (Röntgen), 8 adet Tahribatlı Donatı Tespiti (Sıyırma)’ nin ise Rölöve katlarında
yapıldığı tespit edilmiştir. Belirtilen sayı ve çeşitleri mevzuat ile talep edilen sayı ve çeşitler ile
UYUMLUDUR. Teknik bir hata bulunmamaktadır(...) Dava konusu taşınmazdan 9 adet karot alındığı tespit edilmiştir. Keşif mahallinde karot
yerleri ayrı ayrı kontrol edilen taşınmaz için raporlamada da 9 adet karot ve değerine ( 9,04 MPa) yer
verilmiştir. Statik rapor değeri ile tespit değeri UYUMLUDUR.(...) Performans Analizinde görsel olarak yer verilen karot ve sıyırma yerleri, keşif
mahallinde tespit edilen sayı ve yerler ile UYUMLUDUR. (...) Performans analizinde kullanılan Hesap Yöntemi, n katsayısı, ve yükleme analizleri
mevzuat tarafından belirlenen temel kriterler ile UYUMLUDUR. Teknik bir hata bulunmamaktadır.
Şöyle ki: 6306 sayılı Uygulama Yönetmeliğinde Hesap Yöntemi aşağıdaki şekilde
belirtilmektedir(...) n katsayısı burada konut tipi yapılar için 0,3 olup DD2 düzeyi için doğru alınmıştır.
(...) Dava konusu taşınmazdaki incelemelerin/röleve çalışmalarının 2 adet inceleme katında
(Bodrum-zemin) yapıldığı, bu katların performans analizi bakımından kritik katlar olarak dikkate alındığı,
zemin kat değerlerinin değerlendirmeye alındığı, bu katın mevzuatta “en alt bina katı olarak”
tanımlandığı (Bölüm 4.1.1) bu değerlendirmede teknik bir hatanın bulunmadığı, (...) 6306 sayılı Kanun'un 3 üncü maddesinin birinci fıkrasında; "...Riskli yapı tespitlerine
karşı maliklerce veya kanuni temsilcilerince on beş gün içinde itiraz edilebilir. Bu itirazlar, Başkanlığın
talebi üzerine, üniversitelerce ilgili meslek disiplini öğretim üyeleri arasından görevlendirilecek dört ve
Bakanlıkta/Başkanlıkta görevli üç kişinin iştiraki ile teşkil edilen teknik heyetler tarafından incelenip
karara bağlanır." denilmektedir.
Bu madde hükmüne göre hak sahiplerine yapılan tebliğ sonrası ( 23.08.2024 ), hak sahipleri
tarafından herhangi bir idari başvuru/itirazın yapılmadığı anlaşılmaktadır(...)'' şeklinde görüş ve kanaatlerin belirtildiği görülmektedir. Anılan bilirkişi raporu taraflara tebliğ edilmiş, taraflarca yapılan itirazlar değerlendirilerek Mahkememizce bilirkişi raporunun hükme esas alınabilecek nitelikte ve yeterlilikte olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Bu durumda; dava dosyasında yer alan bilgi ve belgeler ile yukarıda özetlenen bilirkişi raporunun birlikte değerlendirilmesinden; dava konusu taşınmazın üzerinde bulunan yapının riskli yapı olarak belirlenmesine yönelik işlemlerin yapılması sırasında alınan karot sayılarının, sıyırma testlerinin ve tahribatsız beton dayanım sayılarının mevzuat ile belirlenen asgari şartları taşımadığı, keşif ve bilirkişi incelemesi sırasında bilirkişi heyetince taşınmazda yapılan incelemelerde tespit edilen düşey taşıyıcı sayısı ile riskli yapı tespit raporundaki düşey taşıyıcı sayılarının uyumsuz olduğu, dava konusu taşınmazın 2011 yılında gerçekleşen Van Depreminde az hasarlı olduğu, deprem sonrasında taşınmaz malikleri tarafından dava konusu taşınmazda güçlendirme çalışmalarının yapıldığı, bu güçlendirme işlemi sonrasında taşınmaza 6 (altı) adet yeni perdenin düşey taşıyıcı olarak yapıldığının tespit edildiği, yapı denetim firması tarafından yapılan rölöve çalışmaları ile yapı analiz raporlarında 4 (dört) adet yeni perdenin analiz raporuna dahil edildiği, ancak bu taşıyıcılardan karot ve sıyırma tespitlerinin yapılmadığı, 2 (iki) adet perdenin ise hesaplamalara hiç dahil edilmediği anlaşıldığından; uyuşmazlık konusu yapının yürürlükteki mevzuat hükümleri uyarınca usulüne uygun bir şekilde riskli yapı olarak belirlenmediği hususunun dosyaya sunulan bilirkişi raporuyla açıklığa kavuşturulması karşısında, usulüne uygun olarak yapılmayan analizler sonucunda yapının ''riskli yapı'' olarak belirlenmesine yönelik dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle;
1-Dava konusu işlemin iptaline,
2-Aşağıda dökümü yapılan 16.993,10-TL yargılama gideri ile karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca duruşmalı işler için belirlenen 36.000,00-TL vekalet ücretinin davalı idareden alınarak davacılara verilmesine,
3-Aşağıda ayrıca dökümü yapılan 780,00-TL yargılama giderinin davalı idare üzerinde bırakılmasına, yürütmenin durdurulması kararına itiraz aşamasında alınmayan 1.683,10-TL YD itiraz harcının harçtan muaf davalı idareden tahsiline yer olmadığına,
4-Müdahil (davacılar yanında) tarafından karşılanan aşağıda ayrıca dökümü yapılan 702,90-TL yargılama giderinin davalı idareden alınarak müdahile (davacılar yanında) verilmesine,
5-Artan posta avansının talep edilmesi halinde derhal, aksi takdirde bu kararın kesinleşmesinden sonra re'sen aidiyetine göre taraflara ve müdahile (davacılar yanında) iadesine,
6-Keşif ve bilirkişi avansından artan kısmın talep edilmesi halinde derhal, aksi takdirde bu kararın kesinleşmesinden sonra re'sen davacılara iadesine,
7-Kararın taraflara ve müdahile (davacılar yanında) tebliğine,
8-Tebliği izleyen günden itibaren 30 gün içinde Erzurum Bölge İdare Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere, 23/05/2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.”
