Osmanlı’dan Cumhuriyet’e uzanan süreçte Van’ın kültürel miraslarından biri olan ve Bediüzzaman Said Nursi’nin de zamanında misafir olduğu Vali Tahir Paşa Konağı, sadece bir konut değil, aynı zamanda ilim ve fikir tartışmalarının merkeziydi.
Bediüzzaman’ın, İngiliz parlamentosunda Kur’an’a yönelik tehditleri duyduğunda, “Kur’an’ın sönmez ve söndürülemez manevi bir güneş olduğunu dünyaya ispat edeceğim” diyerek fikrî mücadelesine yön verdiği yerlerden biri olan konak, İslam dünyası açısından da önemli bir hafıza mekânı olarak kabul ediliyor.
YILLARCA İHMAL EDİLDİ, ŞİMDİ UMUTLAR YENİDEN YEŞERİYOR
2011 Van depremlerinde büyük zarar gören kamu binaları ve konutlarla birlikte, kentin tarihi evleri de ciddi biçimde hasar aldı. 90’lı yıllarda sayıları 20’yi bulan tarihi Van evlerinden geriye sadece birkaç yapı kalırken, bunların büyük bölümü bakımsızlık nedeniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı.
Vali Tahir Paşa Konağı da bu unutulmuş yapıların arasında yer almıştı. Kerpiç ve ahşap malzemeyle inşa edilen konak, uzun yıllar ilgisiz bırakıldı ve adeta bir harabeye dönüştü.
Van Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu’nun tescil kararı ile korunması gereken yapı olarak belirlenen konak için, geçtiğimiz yıllarda rekonstrüksiyon projesi hazırlanmış ancak proje, yapının orijinal haline yeterince uygun olmadığı gerekçesiyle onaylanmamıştı.
YENİ RESTORASYON UMUDU
Son olarak Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından konağın aslına uygun şekilde restore edilmesi için süreç yeniden başlatıldı. 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında hazırlanan yeni proje ile konağın cephe süslemeleri, pencereleri ve kapıları orijinal haline sadık kalınarak yeniden inşa edilecek.
TARİHİ KORUMAK, GELECEĞE SAHİP ÇIKMAKTIR
Eski Emniyet Müdürlüğü aşağında yer alan Vali Tahir Paşa Konağı’nın yeniden ihyası, yalnızca bir yapının kurtarılması değil, bir kimliğin, bir geçmişin ve ortak hafızanın korunması anlamına geliyor. Tarihi dokunun restore edilerek gelecek kuşaklara aktarılması, Van’ın sadece bugünü değil, yarını için de hayati önem taşıyor.
Çeşitli ziyaret ve temaslarda bulunmak üzere Cuma günü Van’a gelen İçişleri Bakan Yardımcısı Münir Karaloğlu, Van Valisi Ozan Balcı ve AFAD Başkanı Ali Hamza Pehlivan ile birlikte, konağın restorasyon çalışmalarını yerinde inceledi ve yetkililerden bilgi aldı.
BEDİÜZZAMAN SAİD NURSİ KONAĞA MİSAFİR OLUYOR
Öte yandan Bediüzzaman Said Nursi, Van’da misafir olduğu sırada, Vali Tahir Paşa ile gazetelerdeki haberleri okur, özellikle İslamiyet’i alâkadar eden hususlara dikkat ederdi. Bir gün şu haberi okudular: “İngiliz Meclis-i Mebusanı’nda Müstemlekat Nazırı, elindeki Kur’an-ı Kerim’i göstererek: Bu Kur’an, İslamların elinde bulundukça biz onlara hâkim olamayız. Ne yapıp etmeliyiz, bu Kur’an’ı onların elinden kaldırmalıyız yahut Müslümanları Kur’an’dan soğutmalıyız.”
Haber, Bediüzzaman’ı tarifi mümkün olmayan bir şekilde etkiledi ve ağzından şu sözler döküldü: “Kur’an’ın sönmez ve söndürülemez manevi bir güneş hükmünde olduğunu dünyaya ispat edeceğim ve göstereceğim!” İlk defa Barla’da neşredilmeye başlayan ve 130 parçadan oluşan Nur Risaleleri, 23 senede tamamlandı. Risale-i Nur, iman ve Kur’an muhaliflerine karşı mücadelede cebir yolunu değil, ikna metodunu esas aldı. Kur’an-ı Kerim’in hakiki bir tefsiriydi. Devrin ihtiyacına cevap veren ayetleri tefsir etmesi bakımından da orijinal bir külliyattı.
