Bu nedenle hem alıcının hem de satıcının, yasal sürece tam anlamıyla hâkim olması gerekir. Özellikle “önce sigorta sonra noter” prensibi, bu işlemin en temel ve güvenli adımlarından biridir. İşte adım adım güvenli araç alım satım işlemleri yapmanın sırrı!
1. Noter Sürecine Hazırlık: Belgeler Tam Olmalı
Noterde araç satış işlemi yapılmadan önce tarafların gerekli belgeleri eksiksiz şekilde hazırlamaları büyük önem taşır. Satıcının araç ruhsatı, kimliği, varsa vekâletnamesi; alıcının ise kimlik belgesi yanında olmalıdır. Ekspertiz raporu istenmese bile birçok noter artık 8 yaş üstü araçlarda ekspertiz belgesi talep etmektedir. Bu durum hem alıcıyı hem de satıcıyı olası risklerden korur.
2. Zorunlu Trafik Sigortası: Önce Sigorta Sonra Noter
Bir aracın satışının güvenli ve yasal biçimde tamamlanabilmesi için zorunlu trafik sigortası şarttır. Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta, sigortanın satıştan önce yapılması gerektiğidir. Alıcı, aracı devralmadan önce üzerine 2. el araç satış sigorta poliçesini yaptırmalı ve poliçe başlangıç tarihini de devir günü olarak belirlemelidir.
Sigorta olmadan yapılan noter satışları, kazalarda sigorta güvencesinden faydalanılamamasına neden olabilir. Yeni sigorta poliçesi, noter devrinden hemen önce veya aynı gün düzenlenirse, bu süreçte oluşabilecek hukuki boşluklar önlenmiş olur.
3. Noter Satış Sözleşmesinin İncelenmesi
Noter işlemleri sırasında hem alıcı hem satıcıya imzalanacak bir satış sözleşmesi sunulur. Bu belgede araç bilgileri, motor ve şasi numarası, satış bedeli gibi kritik ayrıntılar yer alır. Belgeyi imzalamadan önce mutlaka detaylıca okumak ve bilgilerde hata olup olmadığını kontrol etmek gerekir. Yanlış beyanlar veya eksik bilgiler sonradan telafisi zor yasal sorunlara yol açabilir.
Noter tarafından hazırlanan satış belgesiyle birlikte, noterde araç satış işlemi tamamlandığında, artık alıcı aracın resmi sahibi olur. Bu nedenle araç satış bedelinin banka üzerinden veya noter ortamında elden teslim edilmesi daha güvenli bir yöntemdir.
4. Araç Üzerindeki Borçlar ve Rehin Durumu
Araç satış işlemleri öncesinde, aracın üzerinde haciz, rehin, vergi borcu, trafik cezası gibi yasal yükümlülüklerin olup olmadığını kontrol etmek şarttır. Bu bilgilere e-Devlet üzerinden veya doğrudan noterde erişilebilir. Noter, satış sırasında bu bilgileri sistemden kontrol etse de alıcı olarak kendiniz de önceden araştırma yapmalısınız. Aksi halde, aracı aldıktan sonra bu borçlardan siz sorumlu olabilirsiniz.
5. Ödeme ve Satış Bedelinin Belgelendirilmesi
İkinci el araç alım satımında ödeme şekli genellikle nakit veya havale ile yapılır. Her iki tarafı da korumak adına bankacılık kanallarıyla ödeme yapılması ve açıklamaya “araç satış bedeli” ibaresi eklenmesi tavsiye edilir. Bu yöntem, olası uyuşmazlıklarda tarafların yasal olarak kendini savunmasını kolaylaştırır.
6. Satış Sonrası Yapılacaklar
Noterde araç satış işlemi tamamlandıktan sonra, aracı alan kişi adına sistemde otomatik olarak tescil işlemi başlatılır. Ancak tescil işlemi ardından yapılması gereken bazı adımlar da vardır. Yeni ruhsat çıkartmak, aracın MTV (Motorlu Taşıtlar Vergisi) ödemelerini kontrol etmek ve eğer plaka değişikliği yapılmışsa yeni plaka temin etmek bu işlemler arasında yer alır.
7. Alıcı ve Satıcının Hak ve Sorumlulukları
Noterde yapılan satış sonrası, araçta çıkan herhangi bir arıza veya eksiklik alıcının sorumluluğuna girer. Bu nedenle alıcı, satıştan önce aracı detaylıca incelemeli, ekspertiz raporunu istemeli ve gerekirse test sürüşü yapmalıdır. Satıcı ise, araçla ilgili herhangi bir kusuru veya değişikliği gizlememeli ve dürüst beyan vermelidir. Aksi takdirde satış sonrasında hukuki sorunlarla karşılaşmak mümkündür.
Araç alım satım işlemleri her ne kadar sık yapılan işlemler olsa da içinde birçok yasal ve finansal detayı barındırır. Noter işlemleri öncesinde yapılacak her hazırlık, iki tarafı da güvence altına alır. Her zaman önce sigorta sonra noter ilkesine sadık kalın ve 2.el araç satış sigorta işlemlerini tamamladıktan sonra devir işlemine geçin.