HÜDA PAR Van İl Başkanı Rasim Sayğın, TÜİK’in 2024 yılı Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) verileri üzerinden Van’ın kişi başına düşen gelirde 81 il arasında en alt sıralarda yer almasına ilişkin basın açıklaması yaptı.
Açıklamada, Van’da kişi başına düşen gelirin 203.049 TL olarak açıklanmasının “ekonomik olduğu kadar yönetsel bir başarısızlığın göstergesi” olduğu vurgulandı.
Van’ın mevcut durumunun yalnızca ekonomik verilerle açıklanamayacağını belirten Sayğın, “Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2024 yılı verilerine göre Van’da kişi başına düşen Gayrisafi Yurt İçi Hasıla 203.049 TL olarak açıklanmıştır. Bu veri, Van’ın Türkiye genelinde kişi başına gelir bakımından en alt sıralarda yer aldığını açıkça göstermektedir. Bu tabloyu yalnızca ekonomik bir sonuç olarak görmek eksik olur. Bu tablo, aynı zamanda yönetim tercihlerinin, ihmalin ve plansızlığın ortaya çıkardığı bir sonuçtur.” dedi.
Açıklamada Van’ın tarım, hayvancılık, turizm, sınır ticareti ve genç nüfus gibi önemli avantajlara sahip olduğuna dikkat çekilerek, bu alanların etkin şekilde yönetilememesi nedeniyle kişi başına düşen gelirin artmadığı ifade edildi.
“TARIM YÖNETİLMİYOR, SADECE SEYREDİLİYOR”
Tarımın planlı bir sektör olmaktan çıkarıldığını söyleyen Sayğın, “Van’da tarım, yöneticilerin planladığı bir sektör olmaktan çıkmış, kaderine terk edilmiştir. Ziraat mühendisleri ve ziraat teknikerleri sahaya indirilememiştir. Modern sulama ve verimli tohum politikaları geliştirilememiştir. Üniversite mezunu uzmanlar varken tarım, bilgi dışı yöntemlerle yürütülmektedir. Bu bir çiftçi hatası değil, tarımı yönetemeyenlerin sorumluluğudur.” şeklinde konuştu.
“HAYVANCILIK POTANSİYELİ YÖNETİM ZAFİYETİYLE HEBA EDİLMEKTEDİR”
Van’ın kalkınmasının önündeki en büyük engelin genel ve yerel yönetimlerin adil, şeffaf ve kapsayıcı bir model ortaya koymaması olduğunu söyleyen Sayğın, “Van, küçükbaş hayvancılıkta Türkiye’nin en önemli illerinden biridir. Ancak bu potansiyel yöneticilerin plansızlığı nedeniyle ekonomik değere dönüşememektedir. Veteriner hizmetleri sistematik hale getirilememiştir. Köylü ve çiftçinin veterinere erişimi sağlanamamıştır. Yün işleme ve hayvancılığa dayalı sanayi tesisleri kurulmamıştır. Hayvancılığın katma değeri yoksa, bunun nedeni yönetsel ihmaldir. Gerek genel gerek yerel yönetimler, adil, şeffaf ve kapsayıcı bir yönetim anlayışı sergileyememektedir. Kayırmacılık algısı yaygındır. Üretimi önceleyen bir vizyon yoktur. Yönetimler kendi kısır döngüleri içinde dönüp durmaktadır. Bu durum Van’ın gelişiminin önündeki en büyük yapısal engeldir.” ifadelerini kullandı.
“KÜÇÜK ESNAF YÖNETİM BASKISI ALTINDADIR”
Van’daki küçük esnafın desteklenmediğine vurgu yapan Sayğın, sözlerini şöyle sürdürdü: “Van’da küçük esnaf desteklenmemekte, aksine yönetim uygulamalarıyla baskı altına alınmaktadır. Denetimler çözüm üretmek için değil, ceza kesmek için yapılmaktadır. Vergi ve ruhsat yükleri esnafı ayakta tutmak yerine boğmaktadır. Yöneticiler küçük esnafı büyüten değil, küçülten bir anlayış sergilemektedir. Bu da doğrudan kişi başına geliri aşağı çekmektedir.”
“SINIR İLİ OLMANIN AVANTAJI YÖNETİLEMEMEKTEDİR”
Van’da sınır ili olma avantajı ve Van Gölü gibi doğal değerlerin etkin şekilde yönetilemediğinin altını çizen Sayğın, “Van Gölü, şehrin en büyük turizm değeridir. Ancak göl çevresi duvarlarla çevrili özel mülklerle halktan koparılmıştır. Bu durum bir doğal zorunluluk değil, yönetim tercihidir. Sahil turizmi gelişmemektedir. Hizmet sektörü büyüyememektedir. Şehir gölüyle bütünleşememektedir. Bu tablo, Van Gölü’nü yönetemeyenlerin tablosudur. Van bir sınır ilidir; ancak sınır ticareti yönetilemediği için vatandaş ve esnaf bu avantajdan yararlanamamaktadır. Somut projeler yoktur. Mevcut imkânlar hayata geçirilmemektedir. Vanlı esnaf sınır ticaretinin dışında bırakılmaktadır. Bu bir coğrafya sorunu değil, yönetim sorunudur.” diye konuştu.
“VAN’IN SORUNU KAYNAK DEĞİL, KAYNAKLARININ YÖNETİLEMEMESİDİR”
Van’daki ana sorunun kaynak eksikliği değil kaynak yönetiminde olduğunu belirten Sayğın, sözlerini şöyle tamamladı:
“Değerli hemşehrilerimiz; Van’ın kişi başına düşen gelirinin düşük olmasının nedeni imkânsızlık değildir. Sorun; tarımı, hayvancılığı, turizmi, ticareti ve insan kaynağını yönetemeyen anlayıştır. Doğru planlama ve kaynak yönetimi olursa: Uzman sahaya iner, üretim artar, esnaf güçlenir, gençler şehirde kalır. Van, adil, liyakatli ve vizyoner bir yönetimle hak ettiği yere çıkacaktır.”
