Konuya ilgi duyanlar arasında cevabı en çok merak edilen sorulardan biri de Sevr Antlaşmasını Osmanlı adına kim imzaladı? sorusudur. Sevr Antlaşması’nı imzalamak üzere hazır bulunan heyette; Sadrazam Damat Ferit Paşa, Mehmed Hadi Paşa, Rıza Tevfik Bey ve Reşat Halis Bey bulunmaktaydı.
Sevr Antlaşması Nedenleri
10 Ağustos 1920 tarihinde imzalanan Sevr Antlaşması nedenleri şunlardır:
- Misak-ı Milli’nin ilan edilmesi ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılmış olması.
- İtilaf Devletleri’nin San Remo Konferansında hazırladıkları barış antlaşması şartlarının Osmanlı Devleti tarafından kabul edilmemesi üzerine, Yunanların Bursa, Balıkesir ve Uşak’ı işgal etmeleri.
- İngilizlerin Mudanya ve Balıkesir’e askeri çıkarma yapmaları.
Sevr Antlaşmasının Maddeleri
Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri arasında imzalanan Sevr Antlaşmasının maddeleri ve Sevr Antlaşmasında kimler nereleri aldı sorusunun cevabı şu şekilde listelenebilir:
- Edirne ve Kırklareli de dâhil olmak üzere Trakya’nın tamamına yakını Yunanistan’a bırakılacak.
- Ceyhan, Antep, Mardin, Urfa ve Cizre, Fransız mandası olan Suriye’ye bırakılacak.
- Musul, İngiliz mandası olan Irak’a bırakılacak.
- İstanbul Osmanlı Devleti başkenti olarak kalmaya devam edecek lakin azınlıkların hakları korunmazsa Osmanlı Devleti’nin elinden alınacaktır.
- Boğazlar silahlardan arındırılacak ve içinde Osmanlı Devleti’nden bir üyenin bulunmayacağı bir komisyon tarafından yönetilecek.
- Osmanlı Devleti’nden savaş tazminatı alınmayacak fakat devletin mali kontrolü İtilaf Devletleri’nde olacaktır.
- Osmanlı Devleti’nin 1914 yılında tek taraflı iptal ettiği kapitülasyonlar yeniden yürürlüğe girecektir.
- Azınlıklara her türlü haklar verilecek ve bu haklar İtilaf Devletleri tarafından denetlenecektir. Ayrıca eğer isterlerse azınlıklara istedikleri ülkenin vatandaşı olma hakkı verilecektir.
- Osmanlı ordusunun sayısı maksimum 50 bin olacak, donanma terhis edilecek ve Marmara’da herhangi bir askeri tesis bulunmayacaktır.
Sevr Antlaşması Sonuçları
Osmanlı Devleti topraklarının paylaşıldığı bir antlaşma olarak karşımıza çıkan Sevr Antlaşması sonuçları şunlardır:
- Osmanlı Devleti, varlığını yalnızca kâğıt üstünde sürdürür bir pozisyona gelmiştir.
- Osmanlı maliyesi ve ordusu İtilaf Devletleri kontrolüne girmiştir. Bununla birlikte de hem ekonomik hem de siyasi bağımsızlık ortadan kalkmıştır.
- Türkiye Büyük Millet Meclisi, Sevr’i imzalayan heyeti vatan haini ilan etmiş ve bu antlaşmayı kabul etmediğini duyurmuştur.
Sevr Antlaşması Önemi
10 Ağustos 1920 tarihinde imzalanan Sevr Antlaşması önemi, bu antlaşmanın ölü doğan bir antlaşma olmasından ileri gelmektedir. Antlaşma imzalandığı sırada Meclis-i Mebusan’ın kapalı olduğundan bu antlaşma mecliste onaylanmamış ve bu sebeple hukuken geçersiz sayılmıştır.
Ayrıca bu antlaşma; Misak-ı Milli’yi vazgeçilmez bir ülkü olarak ortaya koymuş olan TBMM tarafından kati suretle reddedilmiş ve işgalcilerin Anadolu’dan atılması için büyük bir mücadele verilmiştir. Mustafa Kemal Paşa önderliğinde gerçekleşen Kurtuluş Savaşı neticesinde kazanılan zaferle birlikte Sevr yırtılıp atılmış ve onun yerine 1. Dünya Savaşı’nı bitiren Lozan Barış Antlaşması imzalanmıştır.
