VAN OLAY - Van Gölü'nün mavi suları, Türkiye'nin en büyük iki devini ağırlıyor. 'Sultan Alparslan' ve 'İdris-i Bitlisi' isimli dev feribotlar, sadece bir ulaşım aracı değil, aynı zamanda bölgenin ekonomisini canlandıran birer hayat damarı oldu.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu'nun paylaştığı son veriler, bu dev yatırımın ne kadar isabetli olduğunu gözler önüne serdi. 2018'de hizmete giren feribotlar, bugüne kadar tam 6.5 milyon tonun üzerinde yükü Van Gölü'nün bir yakasından diğerine taşıdı. Bu, bölgedeki ticari hareketliliğin adeta kanıtı.
Bir Yılda Yük Taşımacılığında Patlama: %68'lik Artış
2024 yılı, bu dev feribotlar için rekorlar yılı oldu. Bakan Uraloğlu'nun açıkladığı verilere göre:
-
2023'te 283 bin ton olan yük miktarı, 2024'te %68 artışla 476 bin 717 tona yükseldi.
-
Sefer sayısı %26 artarak 364'e çıktı.
-
Taşınan vagon sayısı ise %14 artışla 15 bini aştı.
Bu artışın en büyük nedeni, Türkiye'den İran'a ve Orta Asya ülkelerine yapılan demiryolu taşımacılığının büyük ölçüde bu hat üzerinden gerçekleşmesi. MDF, çinko, demir-çelik, tahıl ve kimyasal ürünler gibi ihraç malları, tren vagonlarıyla Tatvan'a getiriliyor, dev feribotlarla Van'a taşınıyor ve oradan da yola devam ediyor.
"Eski 4 Geminin Yükünü, Şimdi 1 Gemi Taşıyor"
Van Gölü Feribot İşletme Müdürü Coşkun Gündüz, bu devlerin işini şu sözlerle özetliyor: "Eskiden kullandığımız dört feribotun taşıdığı yükü, şu anda tek bir feribotumuzla taşıyabiliyoruz."
135 metre uzunluğundaki bu feribotlar, her biri 50 vagon ve 350 yolcu kapasitesiyle adeta yüzen birer demiryolu istasyonu gibi çalışıyor. Bu sayede, Tatvan-Van arasındaki seyahat süresi 3.5 saate indi ve taşıma maliyetleri düştü.
Geçmişte Yükler Günlerce Beklerdi, Şimdi Beklemiyor
Müdür Gündüz'ün bir diğer önemli vurgusu ise eskiye oranla yaşanan büyük zaman tasarrufu. Geçmişte yüklerin iskelede 15-20 gün beklediğini belirten Gündüz, "Şimdi ise yük beklemiyor. Aşırı yük olsa bile iki gemiyi sefere çıkararak kolaylıkla taşıyoruz" diyerek operasyonel verimliliğe dikkat çekiyor.
Bir Lojistik Köprü Doğdu
Sultan Alparslan ve İdris-i Bitlisi feribotları, sadece iki gemi olmanın ötesinde, Doğu Anadolu'yu dünyaya bağlayan stratejik bir lojistik köprü işlevi görüyor. Bu köprü, hem bölge ticaretini canlandırıyor hem de Türkiye'nin uluslararası ticaret hacmini artırıyor. Van Gölü'nün dingin suları, artık Türkiye'nin ekonomisini taşıyan devlerin yolunu aydınlatıyor.
Feribotlara Verilen İsimlerin Anlamı: Sultan Alparslan ve İdris-i Bitlisi
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Türkiye’nin en büyük feribotlarının isimlerini belirlerken Van Gölü havzasının tarihi ve kültürel mirasını yansıtmayı hedefledi. Bu nedenle gemilere, bölge tarihine damgasını vurmuş iki önemli şahsiyetin adı verildi: Sultan Alparslan ve İdris-i Bitlisi.
Sultan Alparslan: Malazgirt Zaferi’nin Kahramanı
-
Kimdir?
Sultan Alparslan (1029 – 1072), Büyük Selçuklu İmparatorluğu’nun ikinci hükümdarıdır.
Türk-İslam tarihinin dönüm noktalarından biri olan 1071 Malazgirt Zaferi ile Anadolu’nun kapılarını Türklere açmıştır.
Van Gölü çevresi ve Bitlis, Malazgirt Meydan Muharebesi’nin hazırlık aşamasında önemli bir lojistik merkez olmuştur. -
Van ve Bitlis için önemi
Malazgirt Meydan Muharebesi, Van Gölü havzasının stratejik değerini ortaya çıkarmış, bu bölge Türk-İslam medeniyetinin Anadolu’daki yayılış noktalarından biri olmuştur.
Sultan Alparslan’ın adının feribota verilmesi, Anadolu’ya girişin sembolü olarak Van Gölü üzerindeki bu modern taşıma projesine tarihî bir bağ kurmaktadır.
Not: 2025 yılında Sultan Alparslan feribotunun adının seçilmesinin temel gerekçesi, Van Gölü’nün hemen kuzeybatısında yer alan Malazgirt’in (Muş), Anadolu tarihinin kırılma noktası olmasıdır.
İdris-i Bitlisi: Osmanlı ile Safevîler Arasında Diplomasi Ustası
-
Kimdir?
İdris-i Bitlisi (1455 – 1520), Osmanlı Devleti döneminde yaşamış Kürt asıllı bir devlet adamı, âlim ve tarihçidir.
II. Bayezid ve Yavuz Sultan Selim dönemlerinde Osmanlı’nın doğu politikalarının şekillenmesinde kritik bir rol oynamıştır.
En bilinen eseri, Osmanlı tarihini anlatan “Heşt Behişt” (Sekiz Cennet) adlı eserdir. -
Van ve Bitlis için önemi
Yavuz Sultan Selim döneminde Osmanlı-Safevî mücadelesinde Doğu Anadolu’daki aşiretlerin Osmanlı’ya katılmasını sağlayan önemli bir diplomatik görev üstlenmiştir.
Bu sayede Van ve Bitlis bölgesinin Osmanlı topraklarına barışçıl bir şekilde katılımı gerçekleşmiştir.
Feribota onun adının verilmesi, bölgenin siyasi birliğini ve kültürel kimliğini pekiştiren bu tarihî hamleye bir saygı duruşudur.
İsimlerin Sembolizmi
-
Sultan Alparslan Feribotu, Anadolu’nun kapılarını açan tarihi bir başlangıcı temsil ederken,
-
İdris-i Bitlisi Feribotu, bölgedeki birliği ve barışı temsil ediyor.
Bu iki isim, Van Gölü’nde taşımacılığın sadece ekonomik değil, tarihsel ve kültürel bir anlam taşıdığını gösteriyor. Böylece modern bir lojistik proje, geçmişin izleriyle günümüz arasında tarihi bir köprü kurmuş oluyor.
