ÜŞÜTME NEDEN OLUR?
Üşütme, virüslerin neden olduğu bulaşıcı bir üst solunum yolu enfeksiyonudur. Özellikle rinovirüs gibi virüsler, burun, boğaz, sinüsler ve soluk borusunu etkileyerek hastalığın gelişmesine yol açar. Hasta kişilerin öksürmesi, hapşırması veya elleriyle temas ettiği yüzeylere dokunulması sonucu bu virüsler kolaylıkla yayılabilir. En bulaşıcı dönem, semptomların en yoğun hissedildiği ilk 2-3 gündür; ancak belirtiler ortaya çıkmadan 1-2 gün önce de bulaştırıcılık mümkündür.
ÜŞÜTME BELİRTİLERİ NELERDİR?
Soğuk algınlığı belirtileri genellikle enfeksiyondan sonraki 2-3 gün içinde ortaya çıkar ve kişiden kişiye farklılık gösterebilir. En yaygın belirtiler şunlardır:
Boğaz ağrısı
Ateş
Burun akıntısı ve tıkanıklık
Baş ağrısı ve baş dönmesi
Gözlerde sulanma
Kas ve eklem ağrıları
Kuru ya da balgamlı öksürük
Ses kısıklığı
Yorgunluk ve halsizlik
İştahsızlık
Bulantı, ishal ve kusma gibi sindirim sorunları
Karın ağrısı
ÜŞÜTME KARIN AĞRISI YAPAR MI?
Evet, üşütme bazı durumlarda karın ağrısına neden olabilir. Bu durum genellikle mide ve bağırsak sisteminin etkilenmesiyle ilişkilidir. Ayrıca genel vücut yorgunluğu ve kasların kasılması da karın bölgesinde ağrıya yol açabilir. Sıcak sıvılar tüketmek, sıcak kompres uygulamak ve bitki çayları içmek bu tür ağrıları hafifletmeye yardımcı olabilir.
ÜŞÜTMEYE NE İYİ GELİR?
Soğuk algınlığını tamamen ortadan kaldıracak bir tedavi olmasa da semptomları hafifletmek ve süreci rahat geçirmek için şu yöntemler faydalıdır:
Bol dinlenme: Bağışıklık sisteminin toparlanması için yeterli uyku ve dinlenme önemlidir.
Sıvı tüketimi: Su, bitki çayları (ıhlamur, nane, papatya, zencefil), taze meyve suları ve ballı ılık süt gibi içecekler önerilir.
Ilık duş: Vücudu rahatlatır, solunumu açar ve uykuya geçişi kolaylaştırır.
Tavuk/et suyu çorbası: Hem vücut direncini destekler hem de boğazı rahatlatır.
Tuzlu su gargarası: Boğaz ağrısı ve tahrişe karşı etkili olabilir.
Ortam nemlendirme: Kuru hava, boğaz ve burun kuruluğuna neden olabilir. Ortamın nemli tutulması semptomları azaltır.
ÜŞÜTME NE KADAR SÜRER?
Soğuk algınlığı belirtileri genellikle 7-10 gün içinde azalır. Ancak burun akıntısı, öksürük gibi bazı semptomlar 2-3 haftaya kadar devam edebilir. Eğer belirtiler bu sürede geçmiyorsa veya ağırlaşıyorsa bir sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir.
ÜŞÜTMEYİ ÖNLEMENİN YOLLARI
Üşütmeye yakalanma riskini azaltmak için bağışıklık sistemini güçlü tutmak ve virüslerden korunmak önemlidir. Şunlara dikkat etmek gerekir:
Elleri sık sık sabunla yıkayın.
Kalabalık ortamlarda hasta kişilerden uzak durun.
Hava durumuna uygun giyinin.
Dengeli beslenin ve düzenli egzersiz yapın.
Uyku düzenine dikkat edin.
Ortam sıcaklığını ideal seviyede tutun.
Enfekte kişilerle ortak eşya kullanımından kaçının.
Öksürürken ya da hapşırırken mendil kullanın.
ÜŞÜTME NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Çoğu zaman soğuk algınlığı evde uygulanacak yöntemlerle geçer. Ancak bazı durumlarda ilaç desteği gerekebilir:
Burun tıkanıklığı için tuzlu su spreyleri
Ateş ve ağrı için parasetamol veya ibuprofen gibi ilaçlar
Öksürük için balgam söktürücüler veya öksürük şurupları
Boğaz tahrişi için pastiller veya gargaralar
Unutulmaması gereken önemli bir nokta ise, üşütmenin viral bir hastalık olması nedeniyle antibiyotiklerin genellikle etkisiz olduğudur. Ancak bakteriyel bir enfeksiyon geliştiğinde doktor kontrolünde antibiyotik reçete edilebilir.
