Van'ın Özalp ilçesi, Tuğralı Mahallesi'ndeki hazineye ait parseller, Van Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından alınan kararla Geçici Dönem Koruma Esasları ve Kullanım Şartları belirlenerek, İkinci Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak tescillendi. Resmi Gazete'de yayımlanan bu kararla birlikte, bölgede bulunan nekropol alanı ve diğer kültürel varlıklar yasal koruma altına alınmış oldu.
TESLİMİN ANA NEDENİ: TUĞRALI NEKROPOL ALANI
Kültür ve Turizm Bakanlığı Van Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, Van'ın Özalp ilçesi, Tuğralı Mahallesi'nde hazineye ait çok sayıda parselde nekropol alanı (toplu mezarlık) tespit edilmesi üzerine kritik bir karar aldı. Kurul, nekropolün yanı sıra bölgedeki diğer kültürel varlıkların korunması amacıyla bu alanı, İkinci Derece Arkeolojik Sit Alanı Geçici Dönem Koruma Esasları çerçevesinde tescilledi ve Kadastral Krokisi’nin uygun olduğuna karar verdi. Bu tescil kararı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
GEÇİCİ DÖNEM KORUMA VE KULLANIM ŞARTLARI
Kurul Kararında, sit alanı olarak tescil edilen Aşağı Tuğralı Nekropol Alanı için katı koruma ve kullanım şartları belirlendi. Bu şartlara göre:
BİLİMSEL ÇALIŞMA DIŞI YASAK: Alanda bilimsel çalışmalar dışında hiçbir inşaat, kazı, sondaj veya kalıcı yapılaşma yapılamayacak.
ALT YAPI VE ÜST YAPI KISITLAMALARI: Resmi ve özel kuruluşlarca zorunlu durumlarda yapılacak alt yapı uygulamaları, müze müdürlüğü gözetiminde ve Kurul'dan onay alınarak gerçekleştirilebilecek.
TARIMSAL FAALİYET KONTROLÜ: Yeni tarımsal alanlar açılamazken, mevcut ağaçlardan ürün alınabilir. Sınırlı mevsimlik tarımsal faaliyetlere devam edilebilecek.
MADENCİLİK VE HAMMADDE ÇIKARIMI YASAK: Taş, toprak, kum, mıcır, tuğla, mermer, maden, ocak açılması, kırma, kurutma ve sanayi atığı gibi malzeme dökülmesine kesinlikle izin verilmeyecek.
KÜLTÜREL MİRASIN GELECEĞİ GARANTİ ALTINDA
Bu karar, özellikle Özalp bölgesinin tarih öncesi ve tarihi dönemlere ait kalıntılarını barındırdığını teyit ediyor. Kültür Varlıkları Koruma Kurulu, yasal tedbirlerin yanı sıra tespit edilen şahıs yakalamalar hakkında adli işlem başlatıldığını ve alanda suçu duyurusu bulundurulmasına karar verdiğini belirtti. Bu tescil ile Van'ın kültürel ve tarihi zenginliğinin geleceğe sağlıklı bir şekilde aktarılması ve kaçak kazı gibi faaliyetlerin önlenmesi hedefleniyor. Parsellerdeki teshir ve ifraz işlemlerinin, Kurum izni alınmak koşuluyla yapılabileceği de kararda yer aldı.
