Van’da son günlerde art arda yaşanan intihar vakaları alarm seviyesine ulaştı. Özellikle çarşamba günü, ikisi 15, biri 20 yaşında olmak üzere üç gencin aynı gün yaşamına son vermesi şehirde büyük üzüntü ve tedirginliğe yol açtı. Uzmanlar, özellikle gençler arasında hızla artan girişimlere dikkat çekerek destek mekanizmalarının güçlendirilmesi, basın dilinin özenli kullanılması ve risk altındaki kişilere acil müdahale çağrısı yaptı.
EKONOMİK BASKI VE SOSYAL YALNIZLIK ÖNE ÇIKIYOR
Van’da son dönemde intihar girişimlerinde belirgin bir artış olduğunun altını çizen Uzman Psikolojik Danışman Ferhat Men, “Yakın zamanda Van'da art arda intihar haberleri almaktayız. Özellikle bu cumartesi günü 5’e yakın intihar girişimi, sonrasında yine üst üste 3 kişi intihar ederek hayatını kaybetti. Yani bu rakamlar bizi korkutuyor. Bence bana en büyük sorumlardan biri kişilerin intihar etmesi. Bununla ilgili adli makamlarla ve uzmanlarla yaptığımız analizler ve konuşmalardan sonra yani olayın hem bir psikolojik boyutu var hem sosyodemografik yanı olduğunu gördük. İşsizlik, özellikle de faiz ve tefeciye para kaptırma gibi ekonomik sıkıntıların intihara yol açtığını görüyoruz.” dedi.
“İNTİHAR, GEÇİCİ SORUNLARA KALICI BİR KAÇIŞTIR”
Çocuk ve gençleri intihara sürükleyen etkenlere değinen Men, “En önemli etkenlerden biri çocuğun destek alabilecek bir yapının varlığından haberdar olmaması ya da olmaması. Sosyal destek intiharı önleyen bir şeydir. Ancak çocuklarımızın destek alacağı kimseleri yok. İkincisi dürtüsellik. Genç birey bir şey düşünmeden yapıyor. Yani önce yapıyor sonra düşünüyor. İntihar oranlarının fazla olmasının sebeplerinden biri de ani bir olumsuzluk hissedince kurtuluş yolunu orada buluyor. İntihar, geçici sorunlara kalıcı bir kaçıştır. Şöyle hayal edelim: Siz Van’da 16 yaşında bir gençsiniz ve sorun yaşıyorsunuz. Kimden destek alabilirsiniz ya da derdinizi kime anlatacaksınız? Yok. Yani gençlerimize ulaşmakta bence eksikliklerimiz var. Bir de bunun dışında ekonomik anlamda birçok sorun var. Gençler mesela geleceğini göremiyor. Önünü göremiyor. Madde bağımlılığı da buna eşlik ediyor. Ama bence Van özelinde birincisi destek kaynaklarının azlığı, ikincisi maddi yoksunluk, üçüncüsü de çocuklara yani çok da bir alan da sunmuyoruz. Mesela sosyal olsun, sportif olsun. Bunlar aslında intiharı önleyici şeyler.” ifadelerini kullandı.
“TÖREN YAPILMAMALI, BASIN DİLİNE DİKKAT EDİLMELİ”
İntihar vakalarının ardından yapılan bazı uygulamaların başka kişileri tetikleyebileceğini belirten Men, özellikle gençler arasında “kopya intihar” riskine dikkat çekerek sözlerini şöyle sürdürdü:
“Öncelikle tören yapılmasını istemiyoruz. İntihar eden kişi öğrenciyse diğer öğrencilerin derslerine devam etmesi gerekiyor. Hatta masasına gül, çelenk bırakılmamasını istiyoruz. Çünkü bir yardım çığlığıdır intihar etmesi. O duyulmazsa diğer intihar etmek isteyen çocuklara ya da kişilere de aslında bir önleyici olur. İntihar eden bir kişi intihar etmeyi bekleyen insanlar için bir patlama noktasıdır. Onların da intiharını hızlandırabilir. O yüzden tören yapılmamalı, basın diline dikkat etmeli, sansasyonel hâle getirmemeli, çok böyle özenilecek şekilde, kutsal bir şeymiş gibi sunulmamalı. Ben her zaman şunu derim önemli olan problem değil. Önemli olan baş etme gücüdür. İntihar etmek isteyenlerin sorunları daha büyük değil baş etme güçleri zayıftır.”
“VAN’DA RİSK ALTINDAKİ GENÇLER TESPİT EDİLMELİ”
Eğitim kurumları, belediyeler, sosyal hizmet birimleri ve sağlık kurumlarının ortak çalışma yürütmesi gerektiğini söyleyen Men, “Bunlar bizim çocuklarımız. Yani öğrencilerin psikolojik sağlamlıklarının arttırılması ile ilgili çalışmalar yapılmalı. Şimdi risk grubunu oluşturan bir kısım lise öğrencileridir. Sonrasında yani lisenin dışına çıkanlara ilişkin belediyeler, valilik, sosyal politikalar bir tespit çalışması yapmalı. Hastanelere intihar için başvurmuş ya da gerçekleşmemiş intiharlardan dolayı başvuranlara rehabilitasyon verilmeli. Çünkü bu insanların tekrar intihar etme olasılığı çok yüksek. Psikiyatristlere başvuran çoğu gencimizin aslında intiharla ilgili düşünceleri var. Bunlar, sosyal hizmetlere bildirmeli, bu çocuklara sahip çıkılmalı, bu çocukların sıkıntısı varsa giderilmeye çalışmalı. Aslında intihar etmek isteyenlerin çoğu biliniyor. Ya öğretmeni tespit ediyor, ya yakını görüyor ama ne olduğunu tam anlayamadığı için destek verilmiyor. Yalnızlığa terk ediliyor. İnsanların farkındalığını arttırırsak "ya benim de bir arkadaşım böyleydi" der ve bunun bence geniş bir etkisi olur. O yüzden intihar farkındalığı çalışmaları yapılmalıdır. Ben elimden geleni yapmaya hazırım. Belediyeler psikologlarıyla, uzmanlarıyla sahaya insinler, esnaflarla konuşsunlar, çocuklarla konuşsunlar. Artık bu Van’da bu olayı anlatalım. Bu kadar intihar olması normal değil.” diye konuştu.
“ŞÜPHE GÖRÜRSENİZ YALNIZ BIRAKMAYIN”
Van’daki silahlanma oranına da dikkat çeken Men, intihar riski taşıdığı düşünülen kişilerin kesinlikle evde yalnız bırakılmaması gerektiğinin altını çizdi. Men, “Van’da silahlanma da çok ama onun öncesinde basının dili çok önemli. Basın bunu özendirerek aktarmamalı. Dikkat çekmeden sade bir şekilde sunmalı. Bir de silahlanmaya gelince intihar edeceğinden şüphe edilen insanların evde tek bırakılmaması lazım. Kesici delici aletle yalnız bırakılmaması lazım. Silahlanmanın önüne geçilmesi lazım. O yüzden halka çağrımdır; Arkadaşınız yalnız kalmak istiyorsa, ben ölsem nasıl olur diye soruyorsa, kesici-delici alet soruyorsa bunu yetkililere bildirin. Bu insanlar yalnız değil. Bizler yanlarındayız bu insanların.” diyerek sözlerini sonlandırdı.
