Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu’nun Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgelerine yönelik açıkladığı kent içi raylı sistem projeleri, bölge illeri için önemli bir kalkınma hamlesi olsa da, bölgenin en büyük metropollerinden ve trafik sorununun en derinleştiği şehirlerinden biri olan Van’ın listede yer almaması büyük bir hayal kırıklığı ve eleştiri konusu olmuştur.
BAKANLIK PLANLAMASINDA VAN'IN YERİ: BÜYÜK BİR EKSİKLİK
Bakan Uraloğlu, Doğu Anadolu Bölgesi’nde Erzincan’a 12 kilometre ve Erzurum’a 15 kilometre raylı sistem yapılacağını duyururken, nüfus yoğunluğu, coğrafi yapısı ve kent içi hareketliliği göz önüne alındığında raylı sisteme acil ihtiyacı olan Van'ın bu planlamanın tamamen dışında kalması dikkat çekicidir.
VAN’DAKİ TRAFİK SORUNU VE UYUMLU COĞRAFYA FAKTÖRÜ
Van, özellikle son yıllarda hızla artan nüfusu ve araç sayısıyla birlikte kent merkezinde (İpekyolu, Tuşba ve Edremit ilçelerinin kesişim noktalarında) kronikleşen bir trafik ve toplu taşıma sorunu yaşamaktadır. Mevcut toplu taşıma sistemi bu yoğunluğu kaldıramamakta ve vatandaşlar için ulaşım çilesi derinleşmektedir.
Bu bağlamda Van'ın raylı sisteme olan ihtiyacı ve potansiyeli şu şekilde yorumlanmaktadır:
Coğrafi Uygunluk: Van, Karadeniz’in Samsun (13,3 km) ve Trabzon (32 km) gibi engebeli coğrafyalara sahip illerine rağmen, kent merkezi büyük ölçüde düz bir araziye sahiptir. Bu durum, raylı sistem (tramvay veya hafif metro) inşası için altyapı ve üst yapı maliyetleri açısından son derece uygun ve engel teşkil etmeyen bir zemin sunmaktadır.
Toplumsal Talep: Van’da sivil toplum kuruluşları, meslek odaları ve halk tarafından yıllardır raylı sistem projesi yüksek sesle dile getirilmekte ve bu yönde ciddi bir toplumsal konsensüs bulunmaktadır.
Bölgesel Merkez Olma: Van; ekonomi, ticaret, turizm (Van Gölü, tarihi dokusu) ve eğitim (Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi) açısından bölgenin merkez üssü konumundadır. Raylı sistem, hem üniversiteye ulaşımı kolaylaştıracak hem de İran başta olmak üzere yabancı turistlerin şehir içi hareketliliğini destekleyerek kentin ekonomik potansiyelini artıracaktır.
Bakanlığın açıkladığı listede yer alan Erzurum ve Erzincan'ın yanı sıra, Karadeniz'in engebeli coğrafyasında bile projeler konuşulurken, son derece uygun coğrafyaya sahip Van'ın ısrarla göz ardı edilmesi, şehirdeki kronikleşen ulaşım sorununa yönelik siyasi iradenin yetersiz olduğu eleştirilerini beraberinde getirmektedir. Kentin raylı sisteme olan ihtiyacı, artık bir konfor meselesi değil, kalkınma ve yaşam kalitesi için zorunlu bir altyapı yatırımı haline gelmiştir.
